Κοινό υπόμνημα κατέθεσε το σύνολο των Δημάρχων της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής, αναφορικά με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για...ανανέωση-τροποποίηση ΑΕΠΟ, για τη λειτουργία του λιμένα, των υφιστάμενων και νέων έργων περιοχής αρμοδιότητας ΟΛΠ Α.Ε.
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Των ΔΗΜΩΝ: Περάματος, Πειραιά, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Νίκαιας- Αγίου Ιωάννου Ρέντη, Κορυδαλλού, Σαλαμίνας
αναφορικά με την ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ για την ανανέωση – τροποποίηση ΑΕΠΟ, για τη λειτουργία του λιμένα, των υφιστάμενων και νέων έργων αρμοδιότητας ΟΛΠ Α.Ε.
Των ΔΗΜΩΝ: Περάματος, Πειραιά, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Νίκαιας- Αγίου Ιωάννου Ρέντη, Κορυδαλλού, Σαλαμίνας
αναφορικά με την ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ για την ανανέωση – τροποποίηση ΑΕΠΟ, για τη λειτουργία του λιμένα, των υφιστάμενων και νέων έργων αρμοδιότητας ΟΛΠ Α.Ε.
Εισαγωγή – παρούσα κατάσταση
Στην παράκτια ζώνη από τον Πειραιά ως το Πέραμα, εδώ και δεκαετίες έχουν εγκατασταθεί πλήθος από οχληρές και επικίνδυνες χρήσεις, που δεν σχετίζονται (στο σύνολό τους) αποκλειστικά με τον ΟΛΠ, αλλά ουσιαστικά αποτελούν λειτουργίες και χρήσεις που προσελκύει ο χαρακτήρας του λιμανιού (δεξαμενές καυσίμων –«καζάνια», «ναυπηγοεπισκευή», διαχείριση και επεξεργασία αστικών αποβλήτων-«ΕΥΔΑΠ», απόβλητα πλοίων, Ναύσταθμος κλπ.)
Οι χρήσεις αυτές είναι πλέον μέσα στον αστικό ιστό, δηλαδή δίπλα σε κατοικίες, σχολεία, κέντρα υγείας κλπ.
Επομένως το ζήτημα των επιπτώσεων στο περιβάλλον από παλιές και νέες χρήσεις, από αναβίωση παλαιών χρήσεων και επέκταση των υφιστάμενων πρέπει να προσεγγιστεί
ΣΥΝΟΛΙΚΑ.
Χρειάζεται να υπάρξει μια ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ που θα τηρεί τις κατευθύνσεις του ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΘΗΝΑΣ (Ν.4277/2014) και θα έχει ως στόχο τη βελτίωση του αστικού ιστού και των υποδομών και θα διαφυλάττει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του θαλάσσιου μετώπου.
Η «εξειδικευμένη» στρατηγική μελέτη όπως ονομάζεται (που αυτή τη στιγμή ΔΕΝ διαθέτουμε τυπικά και ουσιαστικά) οφείλει να εκτιμήσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις συνολικά – ολιστικά κατανοώντας την αθροιστική αλληλεπίδραση των πηγών ρύπανσης όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, αντιμετωπίζοντας την πόλη (τον αστικό ιστό) και το λιμάνι ενιαία. Άλλωστε οι εμπειρίες από το πολύ πρόσφατο παρελθόν έχουν δείξει ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν εξαντλούνται στα διοικητικά όρια των Δήμων (βλ. «Αγ. Ζώνη ΙΙ»).
Πρέπει, επίσης, να λαμβάνει υπ’ όψιν όμορους Δήμους (π.χ. Σαλαμίνα) που έχουν ίδιες ή παραπλήσιες περιβαλλοντικές φορτίσεις.
ΕΠΟΜΕΝΩΣ, πρέπει να εκπονηθεί ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ και στη βάση των συμπερασμάτων και των κατευθύνσεων αυτής να εξεταστεί σε επόμενη φάση η παρούσα ΜΠΕ (ανανέωση –τροποποίηση ΑΕΠΟ)
Χρειάζεται να υπάρξει μια ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ που θα τηρεί τις κατευθύνσεις του ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΘΗΝΑΣ (Ν.4277/2014) και θα έχει ως στόχο τη βελτίωση του αστικού ιστού και των υποδομών και θα διαφυλάττει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του θαλάσσιου μετώπου.
Η «εξειδικευμένη» στρατηγική μελέτη όπως ονομάζεται (που αυτή τη στιγμή ΔΕΝ διαθέτουμε τυπικά και ουσιαστικά) οφείλει να εκτιμήσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις συνολικά – ολιστικά κατανοώντας την αθροιστική αλληλεπίδραση των πηγών ρύπανσης όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, αντιμετωπίζοντας την πόλη (τον αστικό ιστό) και το λιμάνι ενιαία. Άλλωστε οι εμπειρίες από το πολύ πρόσφατο παρελθόν έχουν δείξει ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν εξαντλούνται στα διοικητικά όρια των Δήμων (βλ. «Αγ. Ζώνη ΙΙ»).
Πρέπει, επίσης, να λαμβάνει υπ’ όψιν όμορους Δήμους (π.χ. Σαλαμίνα) που έχουν ίδιες ή παραπλήσιες περιβαλλοντικές φορτίσεις.
ΕΠΟΜΕΝΩΣ, πρέπει να εκπονηθεί ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ και στη βάση των συμπερασμάτων και των κατευθύνσεων αυτής να εξεταστεί σε επόμενη φάση η παρούσα ΜΠΕ (ανανέωση –τροποποίηση ΑΕΠΟ)
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ και ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Στο «λιμάνι του Πειραιά» δηλαδή σε μια στενή (13km) παράκτια ζώνη με επιφάνεια μόλις 16km2, υφίστανται 19 χρήσεις, 14 άλλες είναι υπό κατασκευή/εγκατάσταση και απροσδιόριστος άλλος αριθμός χρήσεων θα προσελκυστούν στο μέλλον (π.χ. διοικητικές χρήσεις, μεταφορές, εμπόριο). Και οι χρήσεις αυτές επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα και των υδάτων της ευρύτερης περιοχής αλλά εισάγουν και νέες «άγνωστες» ως τώρα μορφές ρύπανσης φωτορύπανση, ηχορύπανση, «οσμές» χωρίς να προτείνονται μέτρα αντιμετώπισής τους).
Στο «λιμάνι του Πειραιά» δηλαδή σε μια στενή (13km) παράκτια ζώνη με επιφάνεια μόλις 16km2, υφίστανται 19 χρήσεις, 14 άλλες είναι υπό κατασκευή/εγκατάσταση και απροσδιόριστος άλλος αριθμός χρήσεων θα προσελκυστούν στο μέλλον (π.χ. διοικητικές χρήσεις, μεταφορές, εμπόριο). Και οι χρήσεις αυτές επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα και των υδάτων της ευρύτερης περιοχής αλλά εισάγουν και νέες «άγνωστες» ως τώρα μορφές ρύπανσης φωτορύπανση, ηχορύπανση, «οσμές» χωρίς να προτείνονται μέτρα αντιμετώπισής τους).
Α) Ρύποι απ’ την κυκλοφορία αυτοκινήτων (Ι.Χ. κατοίκων, εργαζομένων, επισκεπτών), φορτηγών μεταφορών, βυτιοφόρων, τουριστικών λεωφορείων (κρουαζιέρα). Η κυκλοφορία μεγαλύτερου αριθμού βαρέων οχημάτων στο ήδη ανεπαρκές οδικό δίκτυο αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης μείζονος σημασίας ατυχημάτων.
Β) τα έργα του ΟΛΠ θα επιβαρύνουν την κυκλοφορία της ευρύτερης περιοχής, η οποία θα κληθεί να παραλάβει 360 τουριστικά λεωφορεία με 4 μετακινήσεις από και προς την «Κρουαζιέρα» χωρίς να υπολογίζουμε τις επιπτώσεις από νέους και υφιστάμενους συγκοινωνιακούς κόμβους.
Η υπερύψωση των υποστέγων ναυπηγείων που είναι σε επαφή με την οικιστική ζώνη, η διόγκωση νέων κατασκευών και εγκαταστάσεων πέραν από την αισθητική υποβάθμιση των περιοχών δημιουργεί και πρόσθετα κυκλοφοριακά προβλήματα σε πρόσθετα οδικά τμήματα.
Η ρύπανση, το νέο «Νέφος», θα υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής ευρύτερων περιοχών απ’ την «στενή» περιοχή μελέτης.
Ακόμα διαπιστώνετε ότι στο ΣΕΜΠΟ έχει διαμορφωθεί μια φωτεινή νησίδα εκατοντάδων στρεμμάτων ορατή από όλο το λεκανοπέδιο που δημιουργεί νέα προβλήματα φωτορύπανσης.
Επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι η υλοποίηση των νέων έργων του ΟΛΠ σε συνδυασμό με άλλα έργα (π.χ. metro) θα δημιουργήσει ένα απέραντο εργοτάξιο μέσα στον αστικό ιστό (κίνηση βαρέων οχημάτων με υλικά, θόρυβος, αύξηση κυκλοφοριακών φόρτων).
Στην υπό διαβούλευση ΜΠΕ το πρόβλημα αναγνωρίζεται ως ένα βαθμό αλλά δεν καταλήγει σε δεσμευτικά μέτρα και δράσεις.
Εκτιμούμε ότι βασικά μέτρα ανάσχεσης της υποβάθμισης του ατμοσφαιρικού αέρα και της ποιότητας ζωής των κατοίκων είναι:
(α) ΚΑΘΑΡΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΣΤΑ ΠΛΟΙΑ – LNG
(β) Ηλεκτροδότηση των πλοίων της κρουαζιέρας, της ακτοπλοΐας, του εμπορικού λιμένα και της ναυπηγοεπισκευής Ν/Ζ
(γ) Εσωτερική διασύνδεση του λιμένα με τον συγκοινωνιακό κόμβο.
(δ) Παράχωση χώρων ιδιοκτησίας δημοσίου και ΟΛΠ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
(ε) Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των υποδομών ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης.
(ζ) Σύνδεση της οδού Σχιστού με τον συγκοινωνιακό κόμβο Σκαραμαγκά – Εθνικής Οδού.
(στ) Περιοριστικό πλαίσιο στα ωράρια άφιξης των κρουαζιερόπλοιων και της μετακίνησης των τουριστών από και προς την Ακρόπολη
(ι) Χώροι και Μουσεία που θα προσελκύουν επισκέπτες και θα περιορίζουν τις μετακινήσεις με οχήματα.
Τέτοιοι χώροι ενδεικτικά είναι:
Το ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΝΑΛΙΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ και ο αρχαιολογικός χώρος της ΗΕΤΙΩΝΙΑΣ .
(κ) ΖΩΝΕΣ ΠΥΚΝΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ – ΠΡΑΣΙΝΗ ΖΩΝΗ ΕΝΤΟΣ ΟΛΠ με δενδροφυτεύσεις, που θα λειτουργεί και ως φράγμα στην ηχητική ρύπανση
(λ) Περιοριστικό πλαίσιο στις ώρες λειτουργίας των γερανογεφυρών και της εν γένει εμπορικής λειτουργίας του λιμανιού (π.χ. Ικόνιο).
- Απαιτείται περιβαλλοντική παρακολούθηση με την δημιουργία μόνιμου και ανεξάρτητου παρατηρητηρίου και δημόσιας Υγείας σε όλη την λιμενική ζώνη.
- Απαιτείται πρόγραμμα κυκλοφοριακών ρυθμίσεων.
- Απαιτείται πρόγραμμα ακουστικών ρυθμίσεων
Επίσης οι άλλες «προτεινόμενες» λύσεις (εγκλωβισμός, ανάμεικτα με αδρανή ύλη) προκύπτει ότι απαιτούν τεράστιους χώρους/εργοτάξια για ξήρανση, μεταφορά αδρανών κλπ. Το ζήτημα της διαχείρισης των βυθοκορημάτων απαιτεί ολοκληρωμένο σχεδιασμό που (α) θα τα αδρανοποιεί (τοξικότητα κλπ.), (β) θα τα διαθέτει σε χώρο με προδιαγραφές υγειονομικής ταφής και (γ) θα βασίζεται και θα αξιοποιεί τα συμπεράσματα των εργαστηρίων ΑΕΙ (π.χ. ΕΜΠ)
Οι δήμοι Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Περάματος δηλώνουν ότι πρέπει να ακυρωθεί η επέκταση/κατασκευή προβλήτας κοντέινερ και της μεταφοράς/κατασκευής νέου car terminal διότι:
Τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν το μεν πρώτο «μπαζώνοντας» μια τεράστια θαλάσσια έκταση σε έναν κλειστό ήδη επιβαρυμένο κόλπο, το δε δεύτερο θα είναι μέσα στον αστικό ιστό, δίπλα στο κέντρο υγείας και στις κατοικίες
Αισθητικά θα αλλοιώσουν οριστικά και μη αναστρέψιμα την ευρύτερη περιοχή, προκαλώντας αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου (άρα των καυσαερίων), της ηχο – φωτορύπανσης
Θα συμπιέσουν τον αστικό ιστό εγκαθιστώντας νέες επιβαρύνσεις αλλάζοντας το μικροκλίμα της περιοχής.
Τα έργα αυτά θα υλοποιηθούν το μεν πρώτο «μπαζώνοντας» μια τεράστια θαλάσσια έκταση σε έναν κλειστό ήδη επιβαρυμένο κόλπο, το δε δεύτερο θα είναι μέσα στον αστικό ιστό, δίπλα στο κέντρο υγείας και στις κατοικίες
Αισθητικά θα αλλοιώσουν οριστικά και μη αναστρέψιμα την ευρύτερη περιοχή, προκαλώντας αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου (άρα των καυσαερίων), της ηχο – φωτορύπανσης
Θα συμπιέσουν τον αστικό ιστό εγκαθιστώντας νέες επιβαρύνσεις αλλάζοντας το μικροκλίμα της περιοχής.
Στην εξεταζόμενη ΜΠΕ απουσιάζει η αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων, τα οποία σε μεγάλο βαθμό επηρεάζονται από εγκαταστάσεις του ΟΛΠ (μανδρότοιχοι), από επεκτάσεις («μπαζώματα») κλπ., Πέραμα, ηλεκτρικός σταθμός Πειραιά κλπ.
Δεν περιγράφονται συγκεκριμένα μέτρα αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ούτε συγκεκριμένα μέτρα επανόρθωσης/αποκατάσταση. Επίσης, απουσιάζουν τα μέτρα περιορισμού του κινδύνου από περιβαλλοντικά προβλήματα.
Η τυχόν έγκριση της ΜΠΕ θα έχει ως συνέπεια να αδειοδοτήσει περιβαλλοντικά, έργα που δεν έχουν εγκριθεί από ΕΣΑΛ. Κάτι τέτοιο στερείται λογικής και ουσιαστικά επιχειρεί να υπερβεί την απόφαση της ΕΣΑΛ.
Η υπό εξέταση-διαβούλευση ΜΠΕ δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα των αρχαιολογικών χώρων στην ν. Σαλαμίνα (Κυνόσουρα), διαιωνίζοντας κατά τον τρόπο αυτό την υποβάθμιση του ιστορικού/αρχαιολογικού χώρου.
ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ ΔΗΜΑΡΧΟΙ
Ο Δήμαρχος Περάματος Ιωάννης Λαγουδάκης, Ο Δήμαρχος Πειραιά Ιωάννης Μώραλης
Ο Δήμαρχος Κερατσινίου-Δραπετσώνας Χρήστος Βρεττάκος, Ο Δήμαρχος Κορυδαλλού
Νικόλαος Χουρσαλάς Ο Δήμαρχος Νίκαιας- Αγ. Ιωάννη Ρέντη Γεώργιος Ιωακειμίδης, Ο Δήμαρχος Σαλαμίνας Γεώργιος Παναγόπουλος
Ο Δήμαρχος Περάματος Ιωάννης Λαγουδάκης, Ο Δήμαρχος Πειραιά Ιωάννης Μώραλης
Ο Δήμαρχος Κερατσινίου-Δραπετσώνας Χρήστος Βρεττάκος, Ο Δήμαρχος Κορυδαλλού
Νικόλαος Χουρσαλάς Ο Δήμαρχος Νίκαιας- Αγ. Ιωάννη Ρέντη Γεώργιος Ιωακειμίδης, Ο Δήμαρχος Σαλαμίνας Γεώργιος Παναγόπουλος
