Το γράψιμο, τα στοιχεία και τα ντοκουμέντα που παραθέτει ο Δημοσιογράφος Ν.Παρασκευάς στο σχετικό κείμενο του με τίτλο «Η ώρα της αλήθειας για τα λιπάσματα», περιγράφουν με γλαφυρό, τρυφερό και νοσταλγικό τρόπο κτίρια- σύμβολα που αφηγούνται πολλά για μια ολόκληρη εποχή, και που όμως ξεφεύγουν από τα λιπάσματα σαν μια σταγόνα στην τύχη και άλλων κτιρίων –σκελετών που οι άνθρωποι κατακρεούργησαν για να εκμεταλλευτούν οικονομικά τόπους και ιστορία.
Ένα κείμενο βαθύτατα μελαγχολικό, συγκινητικό. Μια καταγγελία, μια κραυγή για ολόκληρο το κόσμο της περιοχής των Λιπασμάτων, για ανθρώπους, κτίρια, οικοσύστημα που δίχως οξυγόνο, δίχως αναπνοή, βρίσκουν έναν αργό εφιαλτικό θάνατο!
Εύη Λειβαδά, Στα Λιπάσματα η τρικυμία όλου του κόσμου.
|
Γυαλάδικο |
Kείμενο και φωτογραφίες: Νίκος Παρασκευάς…
Αλήθεια, τι γίνεται με τα Λιπάσματα; Ο χώρος που υποτίθεται θα παραδίδετο από τον περασμένο Ιούνιο στους κατοίκους της Δραπετσώνας και του Κερατσινίου, αφού παραχωρήθηκε στον δήμο εν χορδαίς και οργάνοις, όλο και περισσότερο κλείνει. Γεμίζει μπάζα, καταυλισμούς τσιγγάνων, λόφους από χώματα και γενικά η πρόσβαση στην παραλία, που υποτίθεται ανήκει στον λαό, μόνο στον λαό δεν έχει παραδοθεί, αφού ο λαός εμποδίζεται να πάει.
Έχει προκηρυχθεί ένας διαγωνισμός για τη διαμόρφωση του χώρου, που λήγει τον Δεκέμβριο. Μετά θα αναδειχθεί η ανάδοχος, θα γίνουν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και μέχρι να αρχίσουν τα όποια έργα θα έχει περάσει άλλος ένας χρόνος! Όλο αυτό το διάστημα ο χώρος θα είναι αποκλεισμένος για τον κόσμο. Γιατί; Είναι δύσκολο, άραγε, να πάνε δύο μπουλντόζες να μαζέψουν τα χώματα και τα μπάζα για να μπορεί να πηγαίνει ο κόσμος; Η Εθνική Τράπεζα να αποκλείσει τον δικό της χώρο, στον οποίο βρίσκονται τα δύο ιστορικά κτίρια. Εκείνα του Γυαλάδικου και των Λιπασμάτων (κτίριο διοίκησης), που είναι διατηρητέα. Ο χώρος που ανήκει στον λαό, γιατί να είναι κι αυτός αποκλεισμένος;
Το Γυαλάδικο στα Λιπάσματα
Μιας και μιλήσαμε όμως για την Εθνική Τράπεζα, μήπως μπορεί κάποιος υπεύθυνος να μας πληροφορήσει γιατί αφήνει την περιουσία της να καταστρέφεται; Στο Γυαλάδικο, που είναι μοναδικό κτίριο αρχιτεκτονικής του προπερασμένου αιώνα δομημένο με γυαλί και σίδερο, δεν έχει μείνει όρθιο κανένα τζάμι. Παράλληλα οι Ρομά κάνουν καθημερινά επιδρομές και βγάζουν τα σίδερα. Ένα κτίριο που θα μπορούσε να είναι στολίδι, έχει παραδοθεί στους Ρομά και στον χρόνο για την πλήρη καταστροφή του.
Στον σχεδιασμό κάποιων θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αιθεροβάμονες, το κτίριο θα γινόταν ένα σύγχρονο εργοστάσιο παρασκευής γυαλιού, που θα λειτουργούσε και σαν μουσείο, μιας και ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής γυαλιού τον οποίο χρησιμοποιούσε το Γυαλάδικο δεν υπάρχει πλέον. Μόνο στο νησάκι Μουράνο της Βενετίας γίνεται κάτι τέτοιο και για να δουν το εκεί εργοστάσιο πηγαίνουν εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Πόσω μάλλον που εδώ θα είχαμε ολόκληρο εργοστάσιο και μάλιστα με στιλ του 19ου αιώνα!
Να θυμίσουμε ότι στον χώρο υπήρχαν και 22 περίπου φούρνοι για ειδικές κατασκευές, οι οποίοι γκρεμίστηκαν επί κυβέρνησης Μητσοτάκη για να πουληθούν τα πυρότουβλα, που ήταν σπάνια και μεγάλης αξίας. Έχουν μείνει βέβαια 2-3 φούρνοι ανέγγιχτοι, αλλά ο χρόνος θα κάνει ό,τι δεν έγινε τότε…
Όσον αφορά το κτίριο των Λιπασμάτων, στο ισόγειο υπάρχει ένα μηχάνημα-αντίκα. που η κατασκευή του τοποθετείται στις αρχές του 1900. Πρόκειται για το μοναδικό ίσως ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος εκείνης της εποχής που διασώζεται και το έχει κατασκευάσει η Siemens. Με το μηχάνημα αυτό τα Λιπάσματα είχαν αυτονομία, γιατί μπορούσαν να παράγουν το ηλεκτρικό ρεύμα που απαιτούνταν για να λειτουργήσουν. Αυτό το μηχάνημα υπάρχει ακόμα, αλλά σε κακή κατάσταση, κι αν δεν προφυλαχθεί σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει…
Επίσης, όλοι οι τοίχοι του Διοικητηρίου είχαν τοιχογραφίες του ζωγράφου Δάβιου οι οποίες έχουν καλυφθεί από ασβέστη. Δύο τοιχογραφίες εξαιρετικής σπουδαιότητας υπάρχουν ακόμα. Όμως είναι εκτεθειμένες στον καιρό, οπότε σε λίγο θα αποτελούν παρελθόν. Ακόμα υπήρχε ένα εξαιρετικό φωτογραφικό αρχείο. Επίσης υπήρχαν και 17 μεγάλα κιβώτια με πρωτότυπες κατασκευές από το Γυαλάδικο. Πρόκειται για εξαιρετικά έργα, λεπτής τέχνης, μοναδικά, πραγματικές αντίκες που έχουν τεράστια αξία. Αυτά κανείς δεν γνωρίζει τι έγιναν. Ολόκληρο το άρθρο εδώ