Νίκος Μπελαβίλας*. από τη stagona4u
Στα Λιπάσματα της Δραπετσώνας προχωράει μία σημαντική έρευνα για την τεκμηρίωση της περιβαλλοντικής, πολεοδομικής και κοινωνικής αναγκαιότητας του πάρκου και τη διατύπωση σεναρίων χρήσεων για την ευρύτερη έκταση της ανάπλασης.
Εκπονείται από το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος και το Εργαστήριο Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικής Ανάπτυξης του ΕΜΠ. Έχει τίτλο: «Επιστημονική στήριξη του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας στην πολεοδομική έρευνα και τον σχεδιασμό της ζώνης ανάπλασης περιοχής Λιπασμάτων Δραπετσώνας».
Η επιστημονική δουλειά που γίνεται αυτή τη στιγμή αναδεικνύει για πρώτη φορά δεδομένα για την κατάσταση των πραγμάτων στον δυτικό Πειραιά. Ο Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας και ο δήμαρχος Χρήστος Βρεττάκος μας έκαναν την τιμή, στην καθηγήτρια Ρένα Κλαμπατσέα και σε εμένα να ζητήσουν τη συμβολή μας και θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε όσο καλύτερα μπορούμε.
Η δημόσια διαβούλευση, ο διάλογος με φορείς και πολίτες είναι σε εξέλιξη και έχει στόχο να υπάρξει μία ευρεία αποδεκτή και επιστημονικά άρτια μελέτη, εργαλείο για την πλήρη περιβαλλοντική και κοινωνική αξιοποίηση του χώρου προς όφελος όχι μόνο του Κερατσινίου και της Δραπετσώνας αλλά του ευρύτερου Πειραιά.
Η «επιστροφή» στο θερμό πεδίο των Λιπασμάτων αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για εμάς. Πρωτομπήκαμε με το ΕΜΠ στον χώρο με το εργοστάσιο εν λειτουργία το 1998, ακολούθησε η απελπισμένη και μοναχική προσπάθεια του Διεθνούς TICCIH για τη διάσωση των εξαιρετικών βιομηχανικών μνημείων το 2002, το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ του Θανάση Ρεντζή «Σιωπηλές Μηχανές» και το δεκαετές κίνημα χιλιάδων ανθρώπων για την αποτροπή της πλήρους καταστροφής του χώρου από ουρανοξύστες και πίστες ταχύτητας που οραματίζονταν τράπεζες και υπουργοί.
Η ιστορία δικαίωσε όλη αυτή την προσπάθεια καθώς από το 2015, τα Λιπάσματα με μία γενναία πολιτική απόφαση πέρασαν στην αυτοδιοίκηση. Από τότε έγιναν ένας από τους πιο αγαπημένους τόπους βόλτας και αναψυχής των Πειραιωτών και ο μοναδικός ελεύθερος χώρος μητροπολιτικής εμβέλειας στην απολύτως αποκλεισμένη ακτογραμμή του Πειραιά.
Έχουμε μπροστά μας πολύ δρόμο ακόμη. Είναι η ολοκλήρωση των πολεοδομικών μελετών, σε συνέχεια του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που έχει πραγματοποιηθεί, η αντιμετώπιση της βαριάς βιομηχανικής ρύπανσης.
Μιλάμε για το μέλλον των υπολοίπων εγκαταστάσεων που περιβάλλουν το πάρκο και των brownfileds από το Τσιμεντάδικο ως τον Ακροκέραμο, τον πλήρη σχεδιασμό των πράσινων χρήσεων, την προσθήκη κοινωφελών λειτουργιών, τη σύνδεση με τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, το δίδυμο κυκλικό λιμενικό κτίσμα της Κολώνας του Θεμιστοκλή, τον Ταινιόδρομο Κράκαρη, τις Μόνιμες Κτιστές Δεξαμενές, το Σιλό Σιτηρών και το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, την Ηετιώνεια Πύλη, τον Σταθμό Αγίου Διονυσίου και την Πέτρινη Αποθήκη, την αναβίωση των διατηρητέων κτιρίων που διασώθηκαν- του Υαλουργείου, του Ινστιτούτου Κανελλοπούλου, του Ηλεκτρικού Σταθμού, των Σφαγείων και του Υδατόπυργου. Ζητείται τέλος η ομαλή, διασύνδεση με τις γύρω γειτονιές της Δραπετσώνας, του Τσιμεντάδικου, της Χαραυγής, με άξονες βιώσιμης αστικής κινητικότητας και πρασίνου.
Όπως κάθε τέτοια εργασία που εκπονείται από ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα με την αυτοδιοίκηση, χρειάζεται σοβαρότητα, στάδια, προσεκτικά βήματα. Επειδή τα Λιπάσματα είναι κοινός μας τόπος, κατοίκων αλλά και πανεπιστημιακών δασκάλων και φοιτητών, επιστημόνων και ακτιβιστών, νέων καλλιτεχνών, των μαθητών των σχολείων και των δασκάλων τους όπως και των παλαιών εργαζομένων τους, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν υπάρχουν αποκλειστικότητες. Ας το προσέξουμε αυτό!
Τέλος, όπως πάντα γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις οι μόνοι αρμόδιοι για την ενημέρωση της εξέλιξης, και κυρίως των δεδομένων της δουλειάς του Πολυτεχνείου είναι οι επιστημονικοί υπεύθυνοι και ουδείς άλλος. Και τούτο γίνεται και θα γίνεται συνεχώς και σε πλήρη συνεργασία με τη δημοτική αρχή Κερατσινίου-Δραπετσώνας.
Σ.Δ. ΕΔΩ το ερωτηματολόγιο που διακινεί η Ευγενία Τούση που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, στο Τμήμα Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής. Στο πλαίσιο του μαθήματος "Ολοκληρωμένες Αστικές Παρεμβάσεις" διεξάγεται έρευνα για την περιοχή του Πειραιά και ειδικότερα για το χώρο Λιπασμάτων Δραπετσώνας.