Η
ανεργία είναι ένα πρόβλημα που έχει χτυπήσει για τα καλά την πόρτα της
ελληνικής οικογένειας. Εκτός από το πρακτικό κομμάτι του ζητήματος, η
απώλεια της εργασίας επιβαρύνει σημαντικά την ψυχολογική κατάσταση του
ατόμου. Η εργασία και το αίσθημα αυτοσυντήρησης, προσωπικής ικανοποίησης
και κοινωνικής αυτοπεποίθησης που συνδέεται μ’αυτήν επηρεάζει σε
τεράστιο βαθμό τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τους άλλους, ακόμα και με
τα παιδιά μέσα σε μια οικογένεια.
Γράφει η ψυχολόγος, Ξένια Ταρατίβα.
-Πώς βιώνει ένα παιδί τις αλλαγές που φέρνει η ανεργία στην οικογένειά του;
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχουμε κατά
νου ότι τα παιδιά, ακόμα κι όταν βρίσκονται σε μικρή ηλικία, είναι σε
θέση να αντιληφθούν ότι συμβαίνει κάτι σοβαρό. Η μαμά ή ο μπαμπάς είναι ξαφνικά συνεχώς στο σπίτι. Τι συμβαίνει; Η απώλεια της εργασίας οδηγεί σε άγχος και ανασφάλεια, δημιουργεί μια αίσθηση αδυναμίας και προσωπικής ανεπάρκειας.
Οι γονείς χωρίς να το θέλουν μεταφέρουν σε αρκετές περιπτώσεις τα
προβλήματα και τις ανησυχίες τους στα παιδιά, τα οποία χρειάζονται
σταθερότητα και ασφάλεια.
-Οι αλλαγές στο σπίτι φέρνουν αλλαγές και στην ψυχολογία και κατά συνέπεια στη συμπεριφορά των παιδιών. Ποιες είναι αυτές;
Διαταραχές στον ύπνο και στη λήψη τροφής, ψυχοσωματικά συμπτώματα, δυσκολία στη διαχείριση του καθημερινού προγράμματος
είναι στοιχεία που συνδέονται, σύμφωνα με έρευνες, με απροσδόκητες
αλλαγές και δύσκολες καταστάσεις στο σπίτι. Το παιδί είναι πιθανό να
παρουσιάσει μελαγχολική διάθεση, χαμηλή ικανότητα εστίασης της προσοχής τους ή επιθετικότητα και χαμηλή επίδοση στο σχολείο.
-Τι σκέφτονται τα παιδιά για τον άνεργο γονέα;
Τα παιδιά μπορεί να αισθανθούν ότι
ο γονέας δεν θα είναι πλέον σε θέση να ανταπεξέλθει στις βασικές του
υποχρεώσεις ή να αναπτύξουν το φόβο ότι η φροντίδα τους αποτελεί βάρος
για την οικογένεια. Με τον καιρό μπορεί να παγιωθεί μια
κατάσταση ανασφάλειας για το παρόν και το μέλλον όταν ένας από τους δύο
γονείς- ειδικά όταν αυτός είναι ο πατέρας- χάνει τη δουλειά του. «Θα έχω σπίτι, φαγητό, ρούχα;».
-Πώς πρέπει να αντιδράσει ο γονέας;
Τα παιδιά δεν αγαπούν τις αλλαγές. Οι γονείς είναι η σταθερά τους, η ασφάλειά τους, η προστασία τους. Ο στόχος σε κάθε περίπτωση είναι το παιδί να συνεχίσει να ζει σε ένα περιβάλλον σταθερότητας, ασφάλειας και αγάπης. Ο ρόλος του γονέα δεν θα πρέπει να πλήττεται, δηλαδή να μειώνεται ή να αμφισβητείται. Η συμπεριφορά απέναντι στα παιδιά πρέπει να είναι όσο το δυνατόν αμετάβλητη. Είναι καλό να αποφεύγονται οι εντάσεις μπροστά τους. Οι καβγάδες των γονέων αναστατώνουν και απογοητεύουν τα παιδιά, ενισχύοντας το αίσθημα ανασφάλειας.
-Πώς μιλάμε στα παιδιά μας για την ανεργία;
Σε περίπτωση που βρεθούμε σ’αυτή τη
δύσκολη θέση πρέπει να φροντίσουμε να είμαστε ειλικρινείς με τα παιδιά,
όσο γίνεται ανάλογα με την ηλικία τους.
Να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε την κατάσταση χρησιμοποιώντας φράσεις όπως «Ο
μπαμπάς ή η μαμά δεν θα δουλεύει για λίγο καιρό», «Αυτό είναι κάτι που
δεν θα κρατήσει για πάντα», «γι αυτό τον καιρό θα προσπαθήσουμε να
αγοράζουμε ό,τι έχουμε πραγματικά ανάγκη ή μας αρέσει πραγματικά», «θα
περνάμε πιο πολύ χρόνο μαζί και θα κάνουμε πράγματα που δεν προλαβαίναμε
πριν» αλλά και να τα διαβεβαιώσουμε πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει σε σχέση με εκείνα.
-Συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς.
Θα ήταν χρήσιμο να ενημερώσουμε τη
δασκάλα γι’αυτή την αλλαγή στο σπίτι και να είμαστε σε συχνή επικοινωνία
για τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά ή την επίδοση του παιδιού στο
σχολείο.
Η ζωή είναι γεμάτη ανατροπές. Πολλές
φορές φέρνει αλλαγές ξαφνικές και ανεπιθύμητες. Είναι καλό με ηρεμία και
ψυχραιμία να διαχειριζόμαστε τις δύσκολες περιόδους. Ας μην ξεχνάμε ότι
ο γονέας αποτελεί παντοτινό πρότυπο για ένα παιδί. Ο τρόπος που
διαχειριζόμαστε τις δύσκολες καταστάσεις διδάσκει τα παιδιά πώς πρέπει
να συμπεριφέρονται στην ενήλικη ζωή τους σε αντίστοιχες αντιξοότητες.
Αυτό όμως που σαν γονείς έχουμε υποχρέωση, είναι να διασφαλίσουμε στα
παιδιά μας το δικαίωμα να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον που θα
διασφαλίζει τη σωματική, συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Πηγή: boro.gr
