"Ξεκινάω από την πρώτη ενότητα, τι σχολεία θέλουμε. Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση το τελευταίο διάστημα για το θέμα των συνενώσεων. Υπάρχει μια φιλολογία και είναι πάρα πολύ εύκολη. Γιατί γίνονται; «Για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», είναι η απάντηση. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στο μνημόνιο σε οτιδήποτε που να αφορά συνενώσεις ή επιλογές για θέματα σχολείων ή Πανεπιστημίων. Απολύτως καμία. Αν υπήρχε θα είχε δημοσιευτεί. Δεν έχουμε καμία δέσμευση. Είναι ένας χώρος στον οποίο και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να παρέμβει, αλλά και το συγκεκριμένο μνημόνιο δεν έχει καμία παρέμβαση, γιατί δεν είναι οικονομικό θέμα.
Είναι πραγματικά έξω από κάθε ρεαλιστική ανάλυση το να προκύψει οικονομικό όφελος από τη συνένωση σχολείων ή Πανεπιστημίων. Θα κάνω σαφές από την αρχή, ότι οι συνενώσεις γίνονται με βάση ένα υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, της δεκαετίας του ’80 το οποίο επικαιροποιήθηκε το 2006.Είναι κάτι που γίνεται κάθε χρόνο, πότε σε μικρότερη και πότε σε μεγαλύτερη κλίμακα. Γίνεται για παιδαγωγικούς λόγους και έχει στο κέντρο τους μαθητές. Δεν έχει στο κέντρο του, ούτε τη λειτουργία ενός σχολείου, ούτε τη λειτουργία μιας πόλης, ούτε επιλογές διαδικαστικών και διοικητικών θεμάτων, που αφορούν στην εκπαίδευση και το Υπουργείο.
Βεβαίως όλα αυτά θα ληφθούν υπόψη. Το κεντρικό στοιχείο όμως είναι το παιδαγωγικό. Η εφαρμογή του Νέου Σχολείου έχει νέες παιδαγωγικές μεθόδους. Υπάρχει ανάγκη ομαδικής λειτουργίας της τάξης. Είναι η λεγόμενη «ομαδο-συνεργατική διδασκαλία». Είναι ο τρόπος που τα παιδιά πρέπει να κοινωνικοποιούνται και να λειτουργούν σε σύνολο.
Θέλουμε να υπάρξουν νέες δυνατότητες για τα παιδιά. Όπως αυτές που εφαρμόσαμε φέτος στα 800 ολοήμερα σχολεία για παράδειγμα στα Αγγλικά. Σας υπενθυμίζω ότι στα 800 σχολεία μπήκαν τα Αγγλικά και η Πληροφορική ως παιχνίδι από την Α΄ Δημοτικού, ώστε να έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά με το νέο πρόγραμμα στη Γ΄ Γυμνασίου να παίρνουν το κρατικό πιστοποιητικό από το δημόσιο σχολείο.
Θέλουμε κάθε τάξη να έχει το δάσκαλό της. Είναι αλλιώς τα παιδιά στην Α΄ Δημοτικού να έχουν το δάσκαλό τους, στη Β’, στην Γ’ και αλλιώς να είναι ένας δάσκαλος για έξι τάξεις, ή ένα δάσκαλος για τρεις τάξεις. Τα αποτελέσματα για τα ίδια τα παιδιά είναι σαφώς διαφορετικά.
Θέλουμε να επεκτείνουμε το ολοήμερο σχολείο, να γίνει πιο σωστή εκπαιδευτική αξιοποίηση των δασκάλων και καθηγητών. Όταν τα Γυμνάσια έχουν πλήρες προσωπικό (Πληροφορική, ξένες γλώσσες, εικαστικά κ.α.) τότε υπάρχει η δυνατότητα καλύτερης λειτουργίας των ίδιων των εκπαιδευτικών αντί να τρέχουν από σχολείο σε σχολείο και να μην ξέρουν αν υπάγονται στον έναν Διευθυντή ή στον άλλον ή αν ανήκουν στο ένα πρόγραμμα ή στο άλλο.
Θέλουμε χωριστά τα παιδιά του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου. Θέλουμε πλήρη, σωστή αξιοποίηση όλων των υποδομών σε εργαστήρια και αίθουσες πληροφορικής. Υπάρχουν για παράδειγμα σε ένα κτήριο δύο σχολεία, τα οποία έχουν τέσσερα εργαστήρια πληροφορικής, τέσσερα εργαστήρια φυσικής και χημείας, τα οποία δεν χρησιμοποιούνται βεβαίως, ενώ δίπλα μπορεί να υπάρχει σχολείο που δεν έχει κανένα.
Έχουμε θέσει ως στόχο -και ήδη έχει αντιμετωπιστεί με τη συνένωση των σχολείων στο λεκανοπέδιο- το θέμα της διπλοβάρδιας. Υπάρχουν πολλά και συγκεκριμένα παραδείγματα και για αυτό η κάθε περιοχή, το κάθε σχολείο, ο κάθε Δήμος έχει την ιδιαιτερότητά του, αλλά βεβαίως υπάρχουν ορισμένες γενικές αρχές.
Ποιο είναι το ιδανικό μέγεθος; Το ιδανικό μέγεθος για τα μεγάλα αστικά κέντρα, για το Δημοτικό, είναι το 12θέσιο Δημοτικό, ώστε να μπορούμε να έχουμε το σύνολο των δράσεων που απαιτούνται με τη μεγαλύτερη δυνατή άνεση για τους εκπαιδευτικούς. Για την περιφέρεια το ιδανικό σχολείο είναι το 6θέσιο.
Για τα Γυμνάσια και τα Λύκεια το ιδανικό μέγεθος για τις μεγάλες πόλεις είναι τα 12 με 15 τμήματα. Βεβαίως ο αριθμός των μαθητών ανά τμήμα δεν αλλάζει πουθενά. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να στοιβαχθούν μαθητές σε τμήματα. Δεν υπάρχει λόγος σε μια μεγάλη πόλη όπως είναι η Αθήνα ή η Θεσσαλονίκη να υπάρχουν δύο σχολεία σε ένα κτήριο με μέσον όρο μαθητών 12 και 13. Γιατί αυτό λειτουργεί σε βάρος και του σχολείου και πολλές φορές και των μαθητών.
Γιατί φέτος ο νέος σχολικός χάρτης; Γιατί από φέτος προχωρά η εφαρμογή του Νέου Σχολείου. Επομένως είναι πολύ σημαντικό να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία που θα μπορούν να εφαρμόσουν τα νέα προγράμματα. Γιατί φέτος είναι η πρώτη χρονιά που έχουμε την εφαρμογή του «Καλλικράτη», σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα της διοικητικής μεταρρύθμισης.
Γιατί φέτος λήγει η θητεία των Διευθυντών των Σχολείων, η κανονική τους θητεία -θυμίζω ότι δεν έγιναν αλλαγές στους Διευθυντές επειδή άλλαξε η Κυβέρνηση. Θα γίνει η αξιολόγηση των Διευθυντών, ώστε να ξεκινήσουμε από το Σεπτέμβρη με νέο Διευθυντή σε κάθε σχολείο.
Τι διαδικασία ακολουθήσαμε; Όπως είπα υπάρχει θεσμικό πλαίσιο. Είναι ο ν.1566 από τη δεκαετία του ’80. Επικαιροποιήθηκε το 2006 με παιδαγωγικά κριτήρια. Δεν υπήρχε τότε ούτε Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ούτε τέτοια ζητήματα τα οποία τόσο εύκολα και για εύκολη κατανάλωση βάζουμε στο τραπέζι. Οι συνενώσεις συζητούνται από τη δεκαετία του ’80 και βεβαίως υπάρχουν μελέτες και έρευνες που δείχνουν ποια είναι τα αποτελέσματα για τα παιδιά των μονοθέσιων σχολείων. Τι σημαίνει μονοθέσιο σχολείο, που ένας δάσκαλος έχει έξι τάξεις; Τι σημαίνει διθέσιο σχολείο που δύο δάσκαλοι έχουν έξι τάξεις και παιδιά Α’ και ΣΤ’ Δημοτικού πάνε μαζί, που δεν έχουν διάλειμμα, που δεν έχουν δυνατότητα κοινωνικών δραστηριοτήτων.
Τα αποτελέσματα -βεβαίως το ξέρουν και τα συνέδρια των εκπαιδευτικών ομοσπονδιών- είναι πολύ σοβαρά για τα παιδιά. Όλοι μας έχουμε ευθύνη απέναντι στα παιδιά όχι απέναντι στους ψηφοφόρους μας, γιατί τα παιδιά είναι το μέλλον.
Έχουμε ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο. Εδώ υπάρχουν πάντα οι παράμετροι που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη. Άλλο είναι το νησί, άλλο είναι το ορεινό χωριό. Υπάρχουν παντού αντικειμενικές συνθήκες, οι οποίες πρέπει να εξεταστούν. Δεν υπάρχει προκρούστια κλίνη. Προηγήθηκε οργανωμένη υπηρεσιακή καταγραφή σε κάθε περιοχή, Δήμο, γειτονιά. Πόσα παιδιά έχει το κάθε σχολείο, πόσους Διευθυντές, πόσες θέσεις, τι γίνεται δίπλα, ώστε να γίνουν προτάσεις που να μη δημιουργούν προβλήματα στα παιδιά. Αυτή η πραγματική αποτύπωση, δεν αφορά μόνο το Υπουργείο, αλλά και τους ίδιους τους Δήμους. Είναι ήδη έτοιμη η καρτέλα του κάθε σχολείου. Μέσω της καρτέλας του σχολείου η κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου και ο Δήμος θα μπορεί θα μπορούν ανά πάσα στιγμή να βλέπει την κατάσταση του κάθε σχολείου, τον αριθμό των μαθητών, τον αριθμό των εκπαιδευτικών, τα τμήματα που λειτουργούν, τις ώρες. Θα έχουμε μια πλήρη εικόνα για κάθε σχολείο.
Είναι δυνατό να λειτουργούν τρία ανεξάρτητα Γυμνάσια σε μια ακτίνα 20 χιλιομέτρων, με μέσο όρο 18 μαθητές το καθένα;
Είναι δυνατό να στεγάζονται δύο σχολεία, με λιγότερους από 100 μαθητές το καθένα, με χωριστές διευθύνσεις και να λειτουργούν πρωί και απόγευμα; Είναι δυνατό να συστεγάζονται Δημοτικό και Γυμνάσιο;
Είναι δυνατόν να έχουν ιδρυθεί ειδικά σχολεία στα χαρτιά και να μην λειτουργούν στην πράξη;
Για όλα αυτά δεν μας φταίει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και δεν χρειαζόμαστε κανέναν, από πουθενά, να μας πει πώς πρέπει να οργανώσουμε σωστά την εκπαίδευση στη χώρα μας και πώς πρέπει να το κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, γνωρίζοντας ότι έχουμε ουσιαστικά και οικονομικά προβλήματα.
Εμείς οι ίδιοι θα πούμε ποια είναι η σωστή λειτουργία των σχολείων. Πώς θα μάθουν τα παιδιά μας καλύτερα γράμματα. Πώς τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου θα πιάνουν τόπο. Πώς ο εκπαιδευτικός θα λειτουργεί στις καλύτερες δυνατές συνθήκες και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Επιτέλους χρειάζεται από όλους μας θάρρος. Είναι δυνατόν για οποιαδήποτε κινητοποίηση, να αποφασίζουν συνδικαλιστές ή Δήμαρχοι ή γονείς ή ενώσεις γονέων να κλείσουν τα σχολεία για να διαμαρτυρηθούν; Δηλαδή να στερήσουν το μάθημα από τα παιδιά; Είναι δυνατόν ως κοινωνία να αποδεχόμαστε λογικές, που βάζουν τη μάθηση των παιδιών ως στοιχείο εκβιασμού;
Απέναντι σε ποιον; Απέναντι στην πολιτεία ή απέναντι στα ίδια τα παιδιά; Να διαμαρτυρηθούμε στον Υπουργό, στην πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία - αλλά να μην κλείνουμε τα σχολεία. Δεν είναι δυνατό. Είδαμε τις τελευταίες είκοσι μέρες, σε όλη την Ελλάδα, να παίρνουν τα παιδιά από το μάθημα και να τα βγάζουν στους δρόμους ή Δημοτικά Συμβούλια να κλείνουν σχολεία.
Με συγχωρείτε, αλλά έχουμε όλοι μας ευθύνη. Πώς θα αναπληρωθεί το μάθημα που δεν θα κάνει αυτό το παιδί; Για αυτό και έχω ζητήσει από τους Περιφερειακούς Διευθυντές, να υπάρξουν προτάσεις, για αναπλήρωση των μαθημάτων, για κάθε αιτία που τα παιδιά δεν κάνουν μάθημα, για άλλους λόγους, εκτός από αυτούς που ορίζονται από τις επίσημες αργίες.
