Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

Αγνωστος και άγνωστοι


Του Κώστα Γεωργουσόπουλου

Αλλη μια φορά οι γνωστοί (;) άγνωστοι κουκουλοφόροι έκαψαν, βανδάλισαν την περιοχή και τα σύμβολα του μνημείου του Αγνωστου Στρατιώτη.
 Ιστορικά θέλω να μείνω στα βέβαια γεγονότα: ούτε ο κατοχικός στρατός ούτε οι μεγάλες μαζικές διαδηλώσεις της Κατοχής με θύματα παιδιά (ο Ελύτης στο «Αξιον εστί» μνημειώνει αυτές τις μεγάλες ώρες) ούτε στα Ιουλιανά ούτε στις μεταδικτατορικές βίαιες συχνά συγκρούσεις, κανείς, μα κανείς δεν τόλμησε να προσβάλει, να βεβηλώσει, να βανδαλίσει, να εξευτελίσει αυτό το μνημείο. 

Και ξέρετε γιατί; Διότι στο συλλογικό υποσυνείδητο, ο άγνωστος στρατιώτης είναι το παιδί του καθενός, η απώλεια του γείτονα, ο θρήνος μιας χαροκαμένης μάνας, τα μαύρα, ίσως ολοζωής, σε άλλες εποχές, της αγαπημένης.
 Και ξέρετε γιατί ακόμη; Γιατί στέκεται εκεί με αρχαΐζουσα απεικόνιση νεκρικής ληκύθου, γυμνός , αλλά σεβαστός και από τον εχθρό, που δεν τον ατίμωσε, δεν τον σύλησε. Γιατί στα παλαιά ήθη του πολέμου ο νεκρός αντίπαλος ήταν εξίσου σεβαστός με τον δικό σου νεκρό. Και γινόταν ανακωχή της μάχης για να περισυλλεγούν οι νεκροί και να ταφούν. Νικητές στρατηγοί Αθηναίοι καταδικάστηκαν σε θάνατο γιατί μετά τη νίκη δεν μάζεψαν τους επιπλέοντες στις Αργινούσες νεκρούς Αθηναίους.

Και γιατί ακόμη, ο άγνωστος στρατιώτης είναι άγνωστος, ανώνυμος αλλά δεν είναι κουκουλοφόρος. Πολεμάει για τις ιδέες του, την πατρίδα του και τα σύνορά του, συχνά και για τα συμφέροντά του κοιτώντας κατάματα τον αντίπαλο, με το στήθος εκτεθειμένο και την ασπίδα κάλυμμα.
Θα μου πείτε, άλλαξαν τα ήθη, άλλαξε και η φιλοσοφία του πολέμου. Ελειψε η λεβεντιά και επικρατεί η λογική της Χιροσίμα, των ασφυξιογόνων και των παγιδευμένων δεμάτων. Και έλειψε ο σεβασμός στους νεκρούς.
Κυρίως όμως απαξιώθηκε ο θάνατος εν ονόματι ιδεών, αξιών και οραμάτων. Οι άγνωστοι στρατιώτες θεωρούνται ψώνια και ηλίθιοι. πηγή