Το νέο περιβάλλον με τον "Καλλικράτη" και τους άλλους νόμους που ψηφίστηκαν ή προβλέπεται να ψηφιστούν, διαμορφώνει ένα ιδιαίτερα ελκυστικό τοπίο για την τοπική αυτοδιοίκηση που μπορεί να απογειώσει ένα δήμο ή να τον οδηγήσει σε αποσύνθεση.
Πιο συγκεκριμένα:
1. Ο νέος νόμος 3861/2010 («Διαύγεια») επιβάλλει τη δημοσιοποίηση κάθε οικονομικής και διοικητικής πράξης. Ετσι εξασφαλίζεται η διαφάνεια, αλλά και περιορίζονται οι ορέξεις των εκλεγμέμενων τοπικών αρχόντων για αποφάσεις ''εξυπηρετήσεις ρουσφετολογικού χαρακτήρα" μιας και όλα θα μαθαίνονται άμεσα. Ο νόμος προβλέπει ότι απόφαση που δε δημοσιεύεται δεν θα είναι εκτελεστή! Το ερώτημα που προκύπτει βέβαια είναι αν θα υπάρχει επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών με τις ειδικές γνώσεις που απαιτούνται για το έργο αυτό ή αν ακόμα θα είναι ενημερωμένοι αυτοί που θα ασκήσουν διοίκηση, ή η δημοσίευση θα οδηγήσει σε σοβαρές νομικές εμπλοκές και προβλήματα μεταξύ εκλεγμένων και διοικητικού προσωπικού.
2. Η θεσμοθέτηση Επιτροπής Κοινωνικής Διαβούλευσης και Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, για Δήμους πάνω από 10.000 κατοίκους, καθώς και Συμβουλίου Μεταναστών, ανοίγουν «χαραμάδες» για την παρέμβαση των Κοινωνικών Φορέων στα ζητήματα της καθημερινής ζωής των τοπικών κοινωνιών. Αν τα συμβούλια αυτά λειτουργήσουν με όρους δημοκρατίας (στελέχωση από όλες τις παρατάξεις- τάσεις) και σεβασμού στις αποφάσεις τους (π.χ. το δημοτικό συμβούλιο να υπερψηφίζει τις προτάσεις τους), αυτό θα οδηγούσε στην κοινωνική εκτόξευση των αυτοδιοικητικών κινήσεων και θα ήταν αιτία αποκατάστασης ως ένα βαθμό των σχέσεων των πολιτών με τους «πολιτικούς και την πολιτική», έστω και στο τοπικό επίπεδο.
3. Το πρόγραμμα «ΕΛΛΑΔΑ» που περιλαμβάνει έργα με συνολικό προϋπολογισμό που φτάνει στα 4 δισ. ευρώ και προβλέπεται να κρατήσει για τα έτη 2011 - 2015. Είναι μια ευκαιρία για Δήμους που θα έχουν την ετοιμότητα και την ικανότητα να σχεδιάσουν, να προτείνουν να διεκδικήσουν, ιδιαίτερα σε αυτό το δύσκολο δημοσιονομικό τοπίο που βαδίζει η χώρα μας!
Στο πρόγραμμα αυτό συμπεριλαμβάνονται έργα για δημοτικές υποδομές και κοινωνικές λειτουργίες, για αναβάθμιση υποδομών που αφορούν σε δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης στερεών αποβλήτων, για δράσεις δημιουργίας ή διατήρησης θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα για την μείωση της ανεργίας και τη βελτίωση της προοπτικής, για απασχόληση των μακροχρόνια ή περιστασιακά ανέργων για σχεδιασμό και εφαρμογή μέτρων οδικής ασφάλειας, για δημιουργία e-kep, τεχνολογικής υποδομής, για την εξυπηρέτηση του πολίτη (κάρτα δημότη), παροχή διοικητικής βοήθειας στο σπίτι κ.λ.π.
4. Ο συμπαραστάτης του δημότη είναι μια ακόμα σημαντική καινοτομία. Στόχος του θεσμού είναι η μείωση της κακοδιοίκησης και η καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, αλλά και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται εντός των ορίων της συγκεκριμένης περιοχής. Δεν είναι τυχαία η αναφορά του νόμου σε πρόσωπο κοινής αποδοχής, αφού για την εκλογή του θα απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του δημοτικού συμβουλίου. Το πρόσωπο που θα επιλεγεί, με την ακεραιότητα του, τη διάθεση να σταθεί κοντά στο δημότη που ταλαιπωρείται, τη δύναμη του να ελέγχει την δημοτική εξουσία και να παίρνει θέση θα γράψει τη δική του ιστορία και παράλληλα θα τιμά αυτούς που τον ανέδειξαν σε αυτή τη θέση.
