Από τη «Γέφυρα του Μάγκα» στα Βούρλα

Οι εκπομπές της Ελληνικής Ραδιοφωνίας «Αφύλαχτη Διάβαση» (Πρώτο Πρόγραμμα) και «Λαϊκοί Δρόμοι» (Δεύτερο Πρόγραμμα) επιστρέφουν στη Δραπετσώνα και ξεναγούν τους ακροατές τους στην καρδιά του προσφυγικού συνοικισμού την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019.

Εκεί, που το 1922 δημιουργήθηκε μία απέραντη παραγκούπολη με 2.500 παραπήγματα, εκεί που εγκαταστάθηκαν δεκάδες βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, εκεί που γεννήθηκε το ρεμπέτικο και ο Μάρκος Βαμβακάρης και η παρέα του πρωτόπαιξαν τα τραγούδια τους.

Ο ιστορικός περίπατος, ένα ντοκιμαντέρ στον πραγματικό χώρο, περιλαμβάνει δέκα επιμέρους στάσεις. Μέσα από τα ερείπια και τα τοπόσημα ξετυλίγεται όλη η ιστορία της προπολεμικής και μεταπολεμικής Δραπετσώνας. 

Πρόκειται για μία διαδρομή που αρχίζει από τον σιδηροδρομικό σταθμό λιμένα Πειραιώς (η προπολεμική ονομασία του ήταν Σταθμός Λαρίσης), περνά από την ιστορική «Γέφυρα του Μάγκα» και μέσω της οδού Κανελλοπούλου, διέρχεται από τον χώρο που κάποτε βρισκόταν εργοστάσιο λουλακιού Ντεστρέ και το οικιστικό συγκρότημα των Βούρλων, περιώνυμος οίκος ανοχής αλλά και φυλακή για πολιτικούς κρατουμένους.

 Η διαδρομή συνεχίζεται στην «καρδιά» του προσφυγικού συνοικισμού, εκεί που το 1960 δόθηκε η λεγόμενη «μάχη της παράγκας», στο Καστράκι και στην παραλιακή μετώπη της Δραπετσώνας, στις «Δεξαμενές Βασιλειάδη».

Κατά τη διάρκεια του περιπάτου, θα πραγματοποιηθεί στο 2ο Γυμνάσιο Δραπετσώνας προβολή ταινίας ντοκουμέντο για τη Δραπετσώνα της δεκαετίας του ‘70, γυρισμένης σε φιλμ 8 μιλιμέτρ, αλλά και υπαίθρια έκθεση φωτογραφίας στον εναπομείναντα μαντρότοιχο βιομηχανικής μονάδας.

Από τη «Γέφυρα του Μάγκα» στα Βούρλα

Περπατάμε στις γειτονιές του Πειραιά

Κυριακή 22 Απριλίου, 10.30 π.μ.
Σημείο εκκίνησης: Πλατεία Αλεξάνδρας, στην είσοδο της Αγίας Αικατερίνης.
Το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και η Αντιπεριφέρεια Πειραιά στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Προσφυγικές γειτονιές του Πειραιά- Από την ανάδυση στην ανάδειξη της ιστορικής μνήμης» οργανώνουν την Κυριακή 22 Απριλίου ιστορικό περίπατο στο Πειραιά με τη στήριξη και τη συνεργασία του Δήμου Πειραιά.
Με σημείο εκκίνησης τη Πλατεία Αλεξάνδρας στο Πασαλιμάνι ξεκινάμε την περιήγησή μας στις προσφυγικές γειτονιές της πόλης του Πειραιά που χτίστηκαν πλάι στα αρχοντικά των πρώτων κατοίκων της πόλης. Περπατάμε πλάι στις κατοικίες των προσφύγων αλλά και των αστών κατοίκων του Πειραιά, και συζητάμε για την ιστορία της πόλης και τις ιστορίες των ανθρώπων της.
Η ιστορία της πόλης του Πειραιά είναι ταυτισμένη με την μετανάστευση και προσφυγιά, με το εμπόριο, το λιμάνι και τη βιομηχανία. Τη Κυριακή 22 Απριλίου θα ακολουθήσουμε τα βήματα των εσωτερικών μεταναστών αλλά και των προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Ξεναγοί μας σε αυτή τη περιήγηση θα είναι οι ιστορικοί Ευαγγελία Μπαφούνη, Ελένη Κυραμαργιού και ο αρχιτέκτονας Νίκος Μπελαβίλας.

Πρόγραμμα:
10.30 π.μ. Σημείο εκκίνησης Πλατεία Αλεξάνδρας, στην είσοδο της Αγίας Αικατερίνης.

Καλωσόρισμα.
Πρώτη στάση: Συνοικία Τσίλλερ.
Η συγκρότηση της πόλης του Πειραιά. Από το λιμάνι ως την Καστέλα. Η εγκατάσταση του 19ου αιώνα και τα αρχοντικά της μεγάλης αστικής τάξης με θέα το πέλαγος.

Δεύτερη στάση: Ως την Έπαυλη «Καραγιώργη»
Η άφιξη των προσφύγων και οι μετασχηματισμοί της πόλης. Η καθημερινότητα των προσφύγων και οι διαφορετικοί τύποι εγκατάστασης. Στην κορυφή του λόφου οι πρόσφυγες της Κρητικής Επανάστασης, στη βάση οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Τρίτη στάση: Ναυτικός (πρώην Βασιλικός) Όμιλος Ελλάδος.
Η συνύπαρξη γηγενών και προσφύγων και η διαμόρφωση της σύγχρονης πόλης του Πειραιά. Ένας αρχιτέκτονας που έκτιζε βασιλικά περίπτερα και προσφυγικούς οικισμούς.

Τέταρτη Στάση: Προσφυγικός συνοικισμός Τουρκολίμανου. Ένας από τους ελάχιστους οικισμούς οργανωμένης προσφυγικής δόμησης νότια των γραμμών του ΗΣΑΠ.
Ανοιχτή συζήτηση – παρουσίαση των πρώτων ευρημάτων του ερευνητικού προγράμματος.

Ο περίπατος αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στις 12.30.