TVXS Συνέντευξη: Christian Ronig, o Γερμανός που λάτρεψε το ρεμπέτικο
Το ελληνικό τραγούδι αλλιώς θα φέρει τη νύχτα της 14ης Ιουλίου στη Δραπετσώνα ένας Γερμανός φίλος.
Ο Christian Ronig συμμετέχει στο φεστιβάλ στη θάλασσα (17/6-10/8) που για δεύτερη χρονιά διοργανώνει ο Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας στο παλιό εργοστάσιο λιπασμάτων με τις διατηρητέες εγκαταστάσεις, τη χαρακτηριστική πανύψηλη καμινάδα και τη θάλασσα που φτάνει σχεδόν ως την σκηνή, ένα φεστιβάλ με συναυλίες, παραστάσεις και πρωτότυπες δράσεις «για να ταξιδεύουμε μακριά τα όνειρα μας».
Ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος και μουσικός απο το Μύνστερ, την πόλη που υπογράφηκε η συνθήκη της Βεστφαλίας, γνωστή και ως πόλη της ειρήνης, αγάπησε με πάθος την Ελλάδα, τους Έλληνες, το ρεμπέτικο. Και παρότι δεν πιστεύει στη μοίρα, ήταν ένα τυχαίο περιστατικό αυτό που τον έφερε κοντά στο ελληνικό τραγούδι και έτσι γεννήθηκε μια μεγάλη αγάπη.
Ο Christian Ronig, που μικρός έπαιζε φλάουτο, μετά φλογέρα, αργότερα κιθάρα, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την ελληνική μουσική όταν ένας Έλληνας φίλος του τον προσκάλεσε ένα βράδυ να παίξει με το συγκρότημα του λαϊκά και ρεμπέτικα, σε μαγαζί Ελλήνων μεταναστών στο Μύνστερ.
Ο Christian Ronig συμμετέχει στο φεστιβάλ στη θάλασσα (17/6-10/8) που για δεύτερη χρονιά διοργανώνει ο Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας στο παλιό εργοστάσιο λιπασμάτων με τις διατηρητέες εγκαταστάσεις, τη χαρακτηριστική πανύψηλη καμινάδα και τη θάλασσα που φτάνει σχεδόν ως την σκηνή, ένα φεστιβάλ με συναυλίες, παραστάσεις και πρωτότυπες δράσεις «για να ταξιδεύουμε μακριά τα όνειρα μας».
Ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος και μουσικός απο το Μύνστερ, την πόλη που υπογράφηκε η συνθήκη της Βεστφαλίας, γνωστή και ως πόλη της ειρήνης, αγάπησε με πάθος την Ελλάδα, τους Έλληνες, το ρεμπέτικο. Και παρότι δεν πιστεύει στη μοίρα, ήταν ένα τυχαίο περιστατικό αυτό που τον έφερε κοντά στο ελληνικό τραγούδι και έτσι γεννήθηκε μια μεγάλη αγάπη.
Ο Christian Ronig, που μικρός έπαιζε φλάουτο, μετά φλογέρα, αργότερα κιθάρα, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την ελληνική μουσική όταν ένας Έλληνας φίλος του τον προσκάλεσε ένα βράδυ να παίξει με το συγκρότημα του λαϊκά και ρεμπέτικα, σε μαγαζί Ελλήνων μεταναστών στο Μύνστερ.
Ο ήχος τους ήταν μια αποκάλυψη για τον Ronig που αποφάσισε να τα παρουσιάσει μεταφρασμένα στα αγγλικά και γερμανικά, ώστε να μπορούν να τα αγαπήσουν και άλλοι όπως αυτός.
Έτσι γεννήθηκε το «Greece is mine», το album που περιλαμβάνει τραγούδια ορόσημα όπως το «Μινόρε της αυγής», το «Είμαι πρεζάκιας (πρέζα όταν πιείς)», την «Προσευχή του μάγκα », το «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ», το «Ξημερώνει», την «Γκαρσόνα», το «Σερσέ λα φάμ», το «Ένα αστέρι πέφτει πέφτει», αλλά και τα νεότερα, όπως το «Όταν χαράζει» και το «Όλο ταξιδεύω». Όλα τους μεταφρασμένα στα αγγλικά και γερμανικά, με έναν ήχο ηλεκτρικό, που ενώ θυμίζει Leonard Cohen, Nick Cave και Johnny Cash παραμένει απόλυτα ελληνικός.
Μετά την πρώτη πετυχημένη ζωντανή εμφάνιση πριν απο δύο μήνες στο Σταυρό του Νότου ο Christian Ronig επιστρέφει κοντά μας και λίγο πριν τη συναυλία μας μιλάει για τη δική του Ελλάδα, για τη μουσική που είναι ζωή, για τη ζωή που πρέπει να είναι αλληλεγγύη. Μόνο για το Μουντιάλ δεν μας μίλησε, γιατί δεν τον ενδιαφέρει, ομολογεί πως δεν έχει δει τα δύο τελευταία παγκόσμια κύπελλα, παραδέχεται ωστόσο πως σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο γεννιούνται. έντονα συναισθήματα.
Ο Christian Ronig στο Φεστιβάλ Λιπάσματα 2018 – Φεστιβάλ στη θάλασσα. Σάββατο 14 Ιουλίου.Πολυχώρος Λιπασμάτων Δραπετσώνας – Πάρκο Εργατιάς
Παίζουν οι μουσικοί:Christian Ronig : φωνητικά, κιθάρα. Ανδρέας Πολυζωγόπουλος: τρομπέτα. Jan van de Engel: τύμπανα. Παρασκευάς Κίτσος: μπάσο. Γιώργος Τσιατσούλης: ακορντεόν. Λευτέρης Χαβουτσάς: ηλεκτρική κιθάρα
Ωρα έναρξης: 21:30, Ελεύθερη είσοδος. Πρόσβαση: Από ΗΣΑΠ Πειραιά, με το τρόλει 20 και το λεωφορείο 859.
Έτσι γεννήθηκε το «Greece is mine», το album που περιλαμβάνει τραγούδια ορόσημα όπως το «Μινόρε της αυγής», το «Είμαι πρεζάκιας (πρέζα όταν πιείς)», την «Προσευχή του μάγκα », το «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ», το «Ξημερώνει», την «Γκαρσόνα», το «Σερσέ λα φάμ», το «Ένα αστέρι πέφτει πέφτει», αλλά και τα νεότερα, όπως το «Όταν χαράζει» και το «Όλο ταξιδεύω». Όλα τους μεταφρασμένα στα αγγλικά και γερμανικά, με έναν ήχο ηλεκτρικό, που ενώ θυμίζει Leonard Cohen, Nick Cave και Johnny Cash παραμένει απόλυτα ελληνικός.
Μετά την πρώτη πετυχημένη ζωντανή εμφάνιση πριν απο δύο μήνες στο Σταυρό του Νότου ο Christian Ronig επιστρέφει κοντά μας και λίγο πριν τη συναυλία μας μιλάει για τη δική του Ελλάδα, για τη μουσική που είναι ζωή, για τη ζωή που πρέπει να είναι αλληλεγγύη. Μόνο για το Μουντιάλ δεν μας μίλησε, γιατί δεν τον ενδιαφέρει, ομολογεί πως δεν έχει δει τα δύο τελευταία παγκόσμια κύπελλα, παραδέχεται ωστόσο πως σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο γεννιούνται. έντονα συναισθήματα.
Ο Christian Ronig στο Φεστιβάλ Λιπάσματα 2018 – Φεστιβάλ στη θάλασσα. Σάββατο 14 Ιουλίου.Πολυχώρος Λιπασμάτων Δραπετσώνας – Πάρκο Εργατιάς
Παίζουν οι μουσικοί:Christian Ronig : φωνητικά, κιθάρα. Ανδρέας Πολυζωγόπουλος: τρομπέτα. Jan van de Engel: τύμπανα. Παρασκευάς Κίτσος: μπάσο. Γιώργος Τσιατσούλης: ακορντεόν. Λευτέρης Χαβουτσάς: ηλεκτρική κιθάρα
Ωρα έναρξης: 21:30, Ελεύθερη είσοδος. Πρόσβαση: Από ΗΣΑΠ Πειραιά, με το τρόλει 20 και το λεωφορείο 859.
Τι γνωρίζετε για τη Δραπετσώνα;
«Είναι μια περιοχή του Πειραιά, σωστά;Δεν έχω πάει ποτέ. Μου είπαν οτι το φεστιβάλ γίνεται στο χώρο ενός παλιού εργοστασίου λιπασμάτων. Είδα στο πρόγραμμα οτι ο Αγγέλακας και ο Θαλασσινός θα δώσουν συναυλίες μετά τη δική μας- είμαι ενθουσιασμένος και ευγνώμων που θα πάρω μέρος στο φετινό φεστιβάλ.»
Το τραγούδι το ξέρετε;
«Ξέρω μόνο οτι το τραγούδησε ο Μπιθικώτσης αν θυμάμαι καλά και μιλάει για τις σκληρές συνθήκες της καθημερινής ζωής για τους ανθρώπους που ζούσαν εκεί μέσα στη φτώχεια προσπαθώντας να επιβιώσουν.»
Όταν αποφασίσατε για πρώτη φορά να ασχοληθείτε με το ρεμπέτικο ποιος ήταν ο φόβος σας;
«Δεν ένιωσα κανένα απολύτως φόβο. Απλώς έπαιξα. Το μόνο που με απασχολούσε είναι να κρατάω το ρυθμό.»
Εκτός απο την Ελλάδα τι άλλο θα θέλατε να είναι δικό σας;
«Έχω εξηγήσει σε όλες τις συνεντεύξεις τι σημαίνει ο τίτλος. Τον τίτλο τον εμπνεύστηκα από ένα από τα τραγούδια του, το «Πρέζα όταν πιείς». Όταν έκανα τις μεταφράσεις και ζητούσε άδεια από εκείνους που έχουν τα πνευματικά δικαιώματα, συνάντησε την Ειρήνη, την εγγονή του Αιμίλιου Σαββίδη.
«Είναι μια περιοχή του Πειραιά, σωστά;Δεν έχω πάει ποτέ. Μου είπαν οτι το φεστιβάλ γίνεται στο χώρο ενός παλιού εργοστασίου λιπασμάτων. Είδα στο πρόγραμμα οτι ο Αγγέλακας και ο Θαλασσινός θα δώσουν συναυλίες μετά τη δική μας- είμαι ενθουσιασμένος και ευγνώμων που θα πάρω μέρος στο φετινό φεστιβάλ.»
Το τραγούδι το ξέρετε;
«Ξέρω μόνο οτι το τραγούδησε ο Μπιθικώτσης αν θυμάμαι καλά και μιλάει για τις σκληρές συνθήκες της καθημερινής ζωής για τους ανθρώπους που ζούσαν εκεί μέσα στη φτώχεια προσπαθώντας να επιβιώσουν.»
Όταν αποφασίσατε για πρώτη φορά να ασχοληθείτε με το ρεμπέτικο ποιος ήταν ο φόβος σας;
«Δεν ένιωσα κανένα απολύτως φόβο. Απλώς έπαιξα. Το μόνο που με απασχολούσε είναι να κρατάω το ρυθμό.»
Εκτός απο την Ελλάδα τι άλλο θα θέλατε να είναι δικό σας;
«Έχω εξηγήσει σε όλες τις συνεντεύξεις τι σημαίνει ο τίτλος. Τον τίτλο τον εμπνεύστηκα από ένα από τα τραγούδια του, το «Πρέζα όταν πιείς». Όταν έκανα τις μεταφράσεις και ζητούσε άδεια από εκείνους που έχουν τα πνευματικά δικαιώματα, συνάντησε την Ειρήνη, την εγγονή του Αιμίλιου Σαββίδη.
Οι πρώτες της σκέψεις ήταν πως τα ελληνικά τραγούδια δε θα έπρεπε να μεταφράζονται, γιατί η ελληνική γλώσσα και κουλτούρα είναι κάτι ιδιαίτερο. Στη συνέχεια, όταν διάβασε του στίχους και άκουσε το demo άλλαξε γνώμη και είπε να το προχωρήσω. Ανάμεσα στα άλλα μου είπε : “Ξέρεις γιατί έχει γραφτεί αυτό το τραγούδι; Δεν μιλάει μόνο για τα ναρκωτικά. Είναι γραμμένο και για την Σμύρνη. Και γι’ αυτόν το λόγο θα ήθελα στο άλμπουμ να αναγράφεται ως «Δική μου είναι η Ελλάς»”.
Ήθελε να ονομάζεται έτσι γιατί δεν είναι ένα τραγούδι που αναφέρεται μόνο στα ναρκωτικά, όπως το έχουμε συνδέσει, αλλά έχει και πολιτικά μηνύματα. Και σκέφτηκα ότι ήταν αρκετά δίκαιο αυτό που ζήτησε. Επομένως γιατί να μη δώσω το ίδιο όνομα και στο άλμπουμ;
Το «Greece is mine», βέβαια, θα μπορούσε να μεταφραστεί με διάφορους τρόπους, αλλά είναι ανοιχτό στο πώς θα ήθελε ο καθένας να το μεταφράσει. Θα ήθελα ο καθένας να το μεταφράσει σύμφωνα με ό,τι του ταιριάζει και όχι να του δώσω τη δική μου οπτική. Δεν θα ήθελα η Ελλάδα να είναι δική μου, ούτε τίποτε άλλο θα ήθελα να είναι δικό μου.»
Η ιδιοκτησία έχει αρνητική χροιά;
«Η ιδιοκτησία για μένα είναι συνώνυμο της σκλαβιάς που πολύ σωστά έχει απαγορευθεί εδω και καιρό. Παρ ολ αυτά οι ερευνητές εικάζουν οτι περίπου 27 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν ακόμα σε συνθήκες σκλαβιάς σε όλο τον κόσμο-επομένως είμαστε ακόμα μακρυά απο το καλό.»
Απο το πρώτο επίσημο live σας στην Αθήνα ποιες ήταν οι εντυπώσεις σας;
«Πολύ καλύτερες απο τις προσδοκίες μου. Είχα πολύ άγχος απο πριν. Πιστεύω οτι ποτέ δεν είχα περισσότερο άγχος στη ζωή μου. Ήρθαν πολλοί φίλοι μου και κάποιοι τραγουδιστές που ήξερα απο το youtube η απο συναυλίες που είχα δει.
Η ιδιοκτησία έχει αρνητική χροιά;
«Η ιδιοκτησία για μένα είναι συνώνυμο της σκλαβιάς που πολύ σωστά έχει απαγορευθεί εδω και καιρό. Παρ ολ αυτά οι ερευνητές εικάζουν οτι περίπου 27 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν ακόμα σε συνθήκες σκλαβιάς σε όλο τον κόσμο-επομένως είμαστε ακόμα μακρυά απο το καλό.»
Απο το πρώτο επίσημο live σας στην Αθήνα ποιες ήταν οι εντυπώσεις σας;
«Πολύ καλύτερες απο τις προσδοκίες μου. Είχα πολύ άγχος απο πριν. Πιστεύω οτι ποτέ δεν είχα περισσότερο άγχος στη ζωή μου. Ήρθαν πολλοί φίλοι μου και κάποιοι τραγουδιστές που ήξερα απο το youtube η απο συναυλίες που είχα δει.
Το καλωσόρισμα που πήραμε ήταν πολύ θερμό. Ή\ταν εκεί ο Δημήτρης Μυστακίδης- είχαμε γνωριστεί στη Γερμανία και αυτή τη φορά μπορούσα να τον καλέσω να παίξει μαζί μας στη σκηνή, που ήταν υπέροχο. Οι στιγμές που «ανατριχιάσαμε» ήταν το ανκορ, όταν παίξαμε το Μινόρε της αυγής και συνειδητοποίησα οτι το κοινό τραγουδούσε μαζί μας. Οπότε απομακρύνθηκα απο το μικρόφωνο και ανέλαβαν αυτοί, ήταν μια φανταστική κίνηση.»
Για την ελληνική μουσική, πιστεύετε στον έρωτα με την πρώτη «ματιά»;
«Εννοείτε αν ήταν έρωτας με το πρώτο άκουσμα; Το ρεμπέτικο όταν το άκουσα για πρώτη φορά -όπως και τα άλλα ελληνικά είδη μουσικής- με γοήτευσε και μου κίνησε την περιέργεια. Την ίδια στιγμή τα αφτιά μου έπρεπε να συνηθίσουν σε εξωγήινους δρόμους και μόδες και ρυθμούς πριν τους εκτιμήσω. Τώρα το αγαπάω.»
Ποια είναι τα μουσικά είδωλά σας;
«Δεν πιστεύω στα είδωλα. Η μουσική δεν είναι θρησκεία. Η μουσική μιλάει για τη ζωή. Και η ζωή είναι πολύ περίπλοκη και σύνθετη για να ευνοεί μια άποψη, μια φωνή δηλαδή,έναντι μιας άλλης. Έχω μεγάλοι σεβασμό για πάρα πολλούς τραγουδιστές μουσικούς, συνθέτες- πεθαμένους και ζωντανούς και απο τα δύο φύλλα.»
Με ποιον θα θέλατε να παίξετε μαζί;
«Ποτέ δεν ονειρεύτηκα οτι θα παίξω δίπλα σε μουσικούς τόσο καλούς όσο αυτοί που έχω την τιμή να παίζω τώρα. Τον Αντρέα Πολυζωγόπουλο στην τρομπέτα, τον Παρασκευά Κίτσο στο διπλό μπάσο, τον Jan van de Emgel στα ντραμς, το Γιώργο Τσιατσιούλη ακορντεόν, το Λευτέρη Χαβούτσα στην ακουστική κιθάρα, το Σπύρο Μπάλιο ηλεκτρική κιθάρα. Και το πιο σημαντικό απ όλα είναι οτι είναι καλοί άνθρωποι.»
Στο δίλημμα Beatles-Rolling Stones τι θα απαντούσατε;
«Για μένα δεν υπάρχει δίλημμα- είναι δυο σπουδαία συγκροτήματα. Η μουσική δεν είναι ποδόσφαιρο Οι Beatles δεν είναι Παναθηναικός και οι Rolling Stones δεν είναι Ολυμπιακός η το αντίστροφο. Έχω περισσότερα άλμπουμ των Beatles αλλά το πρώτο τραγούδι που έπαιξα στην ηλεκτρική κιθάρα ήταν το Start me up των Rolling Stones.»
Μινόρε ή ματζόρε; Ποιος ήχος μιλάει στην καρδιά σας;
«Τα καλύτερα τραγούδια έχουν γραφτεί σε μινόρε.»
Αν είχε ήχο η δημοσιογραφία ποιός θα ήταν;
«Οι καμπάνες της κόλασης.»
Απο ποιόν διάσημο θα θέλετε να πάρετε συνέντευξη;
«Γενικά χαίρομαι να παίρνω συνεντεύξεις απο απλούς, συνηθισμένους ανθρώπους παρά απο διασημότητες οποιουδήποτε χώρου. Οι απλοί άνθρωποι απαντάνε πολύ πιο τίμια. Είναι πιο αληθινοί, πιο βαθείς, πιο ουσιαστικοί, πιο ειλικρινείς- όλα μαζί τους κάνουν πιο ενδιαφέροντες.»
Απο την πρώτη σας επίσκεψη στην Ελλάδα, το 1992, τι θυμάστε περισσότερο;
Τη φιλοξενία, την αξιοπρέπεια και τη ζεστασιά των ανθρώπων που γνώρισα και το να κολυμπάω δίπλα σε χελώνες στη Ζάκυνθο.»
Τι θα συμβουλεύατε ένα φίλο να κάνει στην Ελλάδα και τι να αποφύγει;
«Θα του έλεγα πήγαινε στην Ελλάδα, βρες ενα Έλληνα η μια Ελληνίδα εμπιστεύσου τον -ή την- να γίνει ο οδηγός σου, προσπάθησε όσο μπορείς για όσα δεν ξέρεις, παρατήρησε, προσπάθησε να καταλάβεις και προσπάθησε να μην τα καταλάβεις όλα και απόφυγε τα resorts.»
Νιώθετε περήφανος που γεννηθήκατε στη πόλη της ειρήνης;
«Δεν γεννήθηκα εκεί- γεννήθηκα σε ενα νοσοκομείο σε μια πόλη που ποτέ δεν έζησα και μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη περίπου 35 χιλιόμετρα μακρυά απο το Münster. O καθένας τυχαία γεννιέται σε μια οικογένεια, μια πόλη, μια χώρα η μια περίοδο της ιστορίας- δεν είναι δική μας επιλογή. Πως μπορεί κανείς να είναι περήφανος για κάτι που προσδιορίστηκε απο καθαρή τύχη;
Τι σημάνει για εσας το Münster;
«Είναι η πόλη που έζησα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Είναι η πόλη που έχω πολύ καλούς φίλους, η πόλη που βρήκα δουλειά μετά τις σπουδές μου. Είναι μια άνετη και όμορφη πόλη. Πολιτισμικά θα μπορούσε να είναι πιο ενδιαφέρουσα.»
Κάποιοι λένε πως πατρίδα μας είναι η παιδική μας ηλικία, άλλοι πως είναι ο τόπος που ζουν οι άνθρωποι και η καρδιά μας. Με ποια άποψη συμφωνείτε;
«Φοβάμαι με καμία. Η χώρα της παιδικής μου ηλικίας είναι τελείως εξωγήινη για τι μικρό ανιψιό μου..Η χώρα της παιδικής ηλικίας των γονιών μου είναι τελείως διαφορετική χώρα γα μένα και η χώρα τη παιδικής ηλικίας των παππούδων μου δεν έχει καμία σχέση με τη χώρα της γενιάς των γονιών μου- ευτυχώς. Οι άνθρωποι μου ζουν διασκορπισμένοι στην υφήλιο και η καρδιά μου ζει μαζί τους και γι αυτούς. Η καρδιά μου χτυπάει για ανθρώπους όχι για χώρες.»
Πιστεύετε ακόμα πως οι άνθρωποι έχουν τη δύναμη ή είναι ένα τραγούδι- το People have the people- αυταπάτη;
«Έχουν τη δύναμη. Δείτε τους απόλυτους αριθμούς. Η ελιτ και η κυρίαρχη τάξη είναι πάρα πολύ μικρή. Οι άλλοι είμαστε το 99 %
Δεν είναι αυταπάτη. Η ελιτ η η κυρίαρχη τάξη τα καταφέρνουν πολύ καλά στις στρατηγικές
του διαίρει και βασίλευε, αλλά φανταστείτε αν η πλειοψηφία σταματήσει να το δέχεται αυτό.»
Σε τι ελπίζετε για ένα καλύτερο αύριο;
«Σε ενα παγκοσμιοποιημένο κόσμο μπορώ μόνο να ελπίζω για ολόκληρο τον κόσμο. Ελπίζω οτι θα μάθουμε να σκεφτόμαστε με όρους αλληλεγγύης. Για μένα μόνο η αλληλεγγύη και η συνεργασία θα μας σώσει- πολιτικά, οικονομικά, οικολογικά. Διαφορετικά ο κόσμος θα επιβιώσει αλλά εμείς θα εξαφανιστούμε.»
Έχετε πει πως η φιλοσοφία σας είναι στη φράση του Τζον Λένον «Life happens when you are busy making other plans» («Η ζωή είναι αυτό που συμβαίνει, όταν είσαι απασχολημένος κάνοντας άλλα σχέδια»). Απο την άλλη δεν πιστεύετε στη μοίρα..
«Για μένα οι έννοιες μοίρα, πεπρωμένο δεν υπάρχουν. Έχω τη δυνατότητα και την ικανότητα να αποφασίσω ποιο δρόμο θα πάρω όταν βρεθώ σε σταυροδρόμι της ζωής. Αυτο σημαίνει οτι είμαι αυτοπροσδιοριζόμενος και δεν προσδιορίζομαι απο τη μοίρα μου. Όσο μπορώ να λέω εγω και αποφασίζω δεν έχω πεπρωμένο., έχω ζωή.»
Ποια είναι η αίσθηση που έχετε για το ρεμπέτικο;
«Παράξενα οικεία.»
Που αλλού, εκτός απο τη μουσική, γεννιούνται έντονα συναισθήματα;
«Στην κίνηση στους δρόμους, σε ποδοσφαιρικά γήπεδα, σε οικογενειακά δείπνα, στα νοσοκομεία, στις γεννήσεις, στους θανάτους, στις σχέσεις κάθε είδους, βασικά παντού»
Για την ελληνική μουσική, πιστεύετε στον έρωτα με την πρώτη «ματιά»;
«Εννοείτε αν ήταν έρωτας με το πρώτο άκουσμα; Το ρεμπέτικο όταν το άκουσα για πρώτη φορά -όπως και τα άλλα ελληνικά είδη μουσικής- με γοήτευσε και μου κίνησε την περιέργεια. Την ίδια στιγμή τα αφτιά μου έπρεπε να συνηθίσουν σε εξωγήινους δρόμους και μόδες και ρυθμούς πριν τους εκτιμήσω. Τώρα το αγαπάω.»
Ποια είναι τα μουσικά είδωλά σας;
«Δεν πιστεύω στα είδωλα. Η μουσική δεν είναι θρησκεία. Η μουσική μιλάει για τη ζωή. Και η ζωή είναι πολύ περίπλοκη και σύνθετη για να ευνοεί μια άποψη, μια φωνή δηλαδή,έναντι μιας άλλης. Έχω μεγάλοι σεβασμό για πάρα πολλούς τραγουδιστές μουσικούς, συνθέτες- πεθαμένους και ζωντανούς και απο τα δύο φύλλα.»
Με ποιον θα θέλατε να παίξετε μαζί;
«Ποτέ δεν ονειρεύτηκα οτι θα παίξω δίπλα σε μουσικούς τόσο καλούς όσο αυτοί που έχω την τιμή να παίζω τώρα. Τον Αντρέα Πολυζωγόπουλο στην τρομπέτα, τον Παρασκευά Κίτσο στο διπλό μπάσο, τον Jan van de Emgel στα ντραμς, το Γιώργο Τσιατσιούλη ακορντεόν, το Λευτέρη Χαβούτσα στην ακουστική κιθάρα, το Σπύρο Μπάλιο ηλεκτρική κιθάρα. Και το πιο σημαντικό απ όλα είναι οτι είναι καλοί άνθρωποι.»
Στο δίλημμα Beatles-Rolling Stones τι θα απαντούσατε;
«Για μένα δεν υπάρχει δίλημμα- είναι δυο σπουδαία συγκροτήματα. Η μουσική δεν είναι ποδόσφαιρο Οι Beatles δεν είναι Παναθηναικός και οι Rolling Stones δεν είναι Ολυμπιακός η το αντίστροφο. Έχω περισσότερα άλμπουμ των Beatles αλλά το πρώτο τραγούδι που έπαιξα στην ηλεκτρική κιθάρα ήταν το Start me up των Rolling Stones.»
Μινόρε ή ματζόρε; Ποιος ήχος μιλάει στην καρδιά σας;
«Τα καλύτερα τραγούδια έχουν γραφτεί σε μινόρε.»
Αν είχε ήχο η δημοσιογραφία ποιός θα ήταν;
«Οι καμπάνες της κόλασης.»
Απο ποιόν διάσημο θα θέλετε να πάρετε συνέντευξη;
«Γενικά χαίρομαι να παίρνω συνεντεύξεις απο απλούς, συνηθισμένους ανθρώπους παρά απο διασημότητες οποιουδήποτε χώρου. Οι απλοί άνθρωποι απαντάνε πολύ πιο τίμια. Είναι πιο αληθινοί, πιο βαθείς, πιο ουσιαστικοί, πιο ειλικρινείς- όλα μαζί τους κάνουν πιο ενδιαφέροντες.»
Απο την πρώτη σας επίσκεψη στην Ελλάδα, το 1992, τι θυμάστε περισσότερο;
Τη φιλοξενία, την αξιοπρέπεια και τη ζεστασιά των ανθρώπων που γνώρισα και το να κολυμπάω δίπλα σε χελώνες στη Ζάκυνθο.»
Τι θα συμβουλεύατε ένα φίλο να κάνει στην Ελλάδα και τι να αποφύγει;
«Θα του έλεγα πήγαινε στην Ελλάδα, βρες ενα Έλληνα η μια Ελληνίδα εμπιστεύσου τον -ή την- να γίνει ο οδηγός σου, προσπάθησε όσο μπορείς για όσα δεν ξέρεις, παρατήρησε, προσπάθησε να καταλάβεις και προσπάθησε να μην τα καταλάβεις όλα και απόφυγε τα resorts.»
Νιώθετε περήφανος που γεννηθήκατε στη πόλη της ειρήνης;
«Δεν γεννήθηκα εκεί- γεννήθηκα σε ενα νοσοκομείο σε μια πόλη που ποτέ δεν έζησα και μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη περίπου 35 χιλιόμετρα μακρυά απο το Münster. O καθένας τυχαία γεννιέται σε μια οικογένεια, μια πόλη, μια χώρα η μια περίοδο της ιστορίας- δεν είναι δική μας επιλογή. Πως μπορεί κανείς να είναι περήφανος για κάτι που προσδιορίστηκε απο καθαρή τύχη;
Τι σημάνει για εσας το Münster;
«Είναι η πόλη που έζησα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου. Είναι η πόλη που έχω πολύ καλούς φίλους, η πόλη που βρήκα δουλειά μετά τις σπουδές μου. Είναι μια άνετη και όμορφη πόλη. Πολιτισμικά θα μπορούσε να είναι πιο ενδιαφέρουσα.»
Κάποιοι λένε πως πατρίδα μας είναι η παιδική μας ηλικία, άλλοι πως είναι ο τόπος που ζουν οι άνθρωποι και η καρδιά μας. Με ποια άποψη συμφωνείτε;
«Φοβάμαι με καμία. Η χώρα της παιδικής μου ηλικίας είναι τελείως εξωγήινη για τι μικρό ανιψιό μου..Η χώρα της παιδικής ηλικίας των γονιών μου είναι τελείως διαφορετική χώρα γα μένα και η χώρα τη παιδικής ηλικίας των παππούδων μου δεν έχει καμία σχέση με τη χώρα της γενιάς των γονιών μου- ευτυχώς. Οι άνθρωποι μου ζουν διασκορπισμένοι στην υφήλιο και η καρδιά μου ζει μαζί τους και γι αυτούς. Η καρδιά μου χτυπάει για ανθρώπους όχι για χώρες.»
Πιστεύετε ακόμα πως οι άνθρωποι έχουν τη δύναμη ή είναι ένα τραγούδι- το People have the people- αυταπάτη;
«Έχουν τη δύναμη. Δείτε τους απόλυτους αριθμούς. Η ελιτ και η κυρίαρχη τάξη είναι πάρα πολύ μικρή. Οι άλλοι είμαστε το 99 %
Δεν είναι αυταπάτη. Η ελιτ η η κυρίαρχη τάξη τα καταφέρνουν πολύ καλά στις στρατηγικές
του διαίρει και βασίλευε, αλλά φανταστείτε αν η πλειοψηφία σταματήσει να το δέχεται αυτό.»
Σε τι ελπίζετε για ένα καλύτερο αύριο;
«Σε ενα παγκοσμιοποιημένο κόσμο μπορώ μόνο να ελπίζω για ολόκληρο τον κόσμο. Ελπίζω οτι θα μάθουμε να σκεφτόμαστε με όρους αλληλεγγύης. Για μένα μόνο η αλληλεγγύη και η συνεργασία θα μας σώσει- πολιτικά, οικονομικά, οικολογικά. Διαφορετικά ο κόσμος θα επιβιώσει αλλά εμείς θα εξαφανιστούμε.»
Έχετε πει πως η φιλοσοφία σας είναι στη φράση του Τζον Λένον «Life happens when you are busy making other plans» («Η ζωή είναι αυτό που συμβαίνει, όταν είσαι απασχολημένος κάνοντας άλλα σχέδια»). Απο την άλλη δεν πιστεύετε στη μοίρα..
«Για μένα οι έννοιες μοίρα, πεπρωμένο δεν υπάρχουν. Έχω τη δυνατότητα και την ικανότητα να αποφασίσω ποιο δρόμο θα πάρω όταν βρεθώ σε σταυροδρόμι της ζωής. Αυτο σημαίνει οτι είμαι αυτοπροσδιοριζόμενος και δεν προσδιορίζομαι απο τη μοίρα μου. Όσο μπορώ να λέω εγω και αποφασίζω δεν έχω πεπρωμένο., έχω ζωή.»
Ποια είναι η αίσθηση που έχετε για το ρεμπέτικο;
«Παράξενα οικεία.»
Που αλλού, εκτός απο τη μουσική, γεννιούνται έντονα συναισθήματα;
«Στην κίνηση στους δρόμους, σε ποδοσφαιρικά γήπεδα, σε οικογενειακά δείπνα, στα νοσοκομεία, στις γεννήσεις, στους θανάτους, στις σχέσεις κάθε είδους, βασικά παντού»
