Ένας Δάσκαλος Δημοτικού... Εξηγεί πώς τα Social Media
Έχουν Αλλάξει το Mάθημα στην Tάξη
Τα τελευταία χρόνια τα κοινωνικά δίκτυα έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Άνθρωποι μεγαλύτερης, αλλά και μικρότερης, ηλικίας μετέχουν μαζικά στα social media.
Μελέτες που έγιναν σε μαθητές της Ε' και ΣΤ' Δημοτικού αποκαλύπτουν πως ένα στα δύο παιδιά είναι μέλος μιας σελίδας κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ασχολούνται τουλάχιστον δύο ώρες με το Facebook κάθε μέρα.
Ένα στα πέντε έχουν ήδη κινητό τηλέφωνο και ανταλλάσσουν σε μεγάλο ποσοστό μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ζητήσαμε τη βοήθεια του δασκάλου Μάριου Μάζαρη* για να αναλύσουμε τις θετικές και αρνητικές συνέπειες αυτού του φαινομένου.
VICE: Η μεγάλη άνοδος των κοινωνικών δικτύων έχει επηρεάσει όλους τους τομείς της ζωής. Ένας από αυτούς είναι και η εκπαίδευση. Εσύ, με την εμπειρία σου, πώς πιστεύεις ότι τα social media έχουν αλλάξει το μάθημα στην τάξη;
Μάριος Μάζαρης: Δεν άλλαξαν το μάθημα, άλλαξαν τις σχέσεις. Τα παιδιά σήμερα μιλούν αρκετά με όρους facebook, μεταφέρουν στην τάξη συζητήσεις που ξεκίνησαν στο chat, κάνουν like, comments και check in. Συχνάζουν αρκετά παραπάνω μεταξύ τους, ενώ για κάποιο παιδί που δεν έχει ανοίξει ακόμα λογαριασμό είναι πιο έντονο το συναίσθημα του «εγώ γιατί έμεινα απ' έξω;». Η μεγαλύτερη αλλαγή όμως είναι άλλη: ο εθισμός στη γρήγορη πληροφορία, στα χρώματα, τις εικόνες και την ταχύτητα του Διαδικτύου, κάνουν το ελληνικό μοντέλο εκπαίδευσης -παρωχημένο και απαρχαιωμένο όπως είναι- να φαντάζει σαν παλιός υπολογιστής με πράσινη οθόνη. Ο δάσκαλος είναι ο κέρσορας που αναβοσβήνει κι ο μαθητής ένας χρήστης που προσπαθεί να κάνει refresh στη σελίδα του.
Από ποια ηλικία και μετά τα παιδιά θα έπρεπε να ασχολούνται με τα κοινωνικά δίκτυα;
Από την ηλικία που έχουν ωριμάσει αρκετά και καταλαβαίνουν ότι το να είσαι δημοφιλής σε μια πλατφόρμα δεν σε κάνει πιο ευτυχισμένο ή πιο καλό άνθρωπο. Συνήθως αυτό παίρνει κάμποσο χρόνο, ενώ ακόμα και ενήλικες δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τις δύο αυτές πραγματικότητες. Θα έλεγα ότι το ιδανικό θα ήταν όλη αυτή η ενεργή ενασχόληση με τα social media να ξεκινά από τα χρόνια του λυκείου, αλλά μεγάλο ποσοστό μαθητών ξεκινά από το δημοτικό, παρασυρόμενα από τα παιχνίδια που χρησιμοποιούν οι περισσότερες πλατφόρμες για να «ψαρεύουν» χρήστες.
Οι υπολογιστές, τα tablet, τα κινητά είναι από πολύ μικρή ηλικία στα χέρια μας πια. Πιστεύεις πως τα σημερινά παιδιά είναι πιο έξυπνα; Ή ποιες είναι οι καλές και οι κακές επιπτώσεις;
Τεχνολογικά είναι σίγουρα πιο έξυπνα. Έχω δει μαθητές Α' και Β' δημοτικού να συνδέουν scart σε τηλεόραση ή να μιλούν για εφαρμογές του κινητού, με τέτοια ευκολία που κοκκινίζεις. Από την άλλη, ο τρόπος που χειρίζονται τα μέσα, που είναι άκριτος και σαρωτικός, έχει βάλει στην κουβέντα μας πολλές συζητήσεις σχετικά με τον ιδιωτικό και δημόσιο βίο, την εμπιστοσύνη, την εξαπάτηση, ακόμα και τη σωστή χρήση της γλώσσας, τα greeklish και άλλα πολλά.
Τα παιδιά που διδάσκεις, σε ακολουθούν στα social media; Πώς είναι αυτό το συναίσθημα;
Τα μεγάλα παιδιά σίγουρα σε αναζητούν για να σε κάνουν add σε διάφορες πλατφόρμες. «Κύριε, θα με κάνετε add;», καταλήγει πολλές φορές η κουβέντα. «Αν σε κάνω add, θα σε βομβαρδίζω κι εκεί με ασκήσεις», απαντάω εγώ. Δεν τα αποδέχομαι, παρά μόνο όταν φεύγουν από τον εργασιακό μου χώρο χρόνια μετά. Όσο δουλεύουμε μαζί, μου φαίνεται άβολο το πρωί να κουβεντιάζουμε για την άλωση της Πόλης και το απόγευμα να με βλέπουν σε φωτογραφίες με μαγιό. Με όσους παλιούς μαθητές έχω συνδεθεί ηλεκτρονικά, η επικοινωνία μας είναι μηδαμινή. Το αίτημα το αντιμετωπίζω ως μια τιμής ένεκεν δήλωση συμπάθειας, ενώ εκείνα καταλήγουν να μου κάνουν like στις φωτογραφίες με μαγιό.
Πώς μπορείς να πείσεις έναν πιτσιρικά να κλείσει το ηλεκτρονικό παιχνίδι και να ανοίξει ένα βιβλίο;
Με το να με βλέπει να διαβάζω. Θυμάμαι τους δικούς μου δασκάλους να μας φορτώνουν με λίστες προτεινόμενων βιβλίων. Δεν θυμάμαι όμως ούτε έναν να διαβάζει σε ένα κενό, στο διάλειμμα ή σε μια εκδρομή. Όποτε λοιπόν δουλεύω με μεγαλύτερα παιδιά, ξεκινάμε τη μέρα μας έτσι. Με το που μπαίνουμε στην τάξη, αφιερώνουμε δέκα λεπτά διαβάζοντας κάποιο βιβλίο που ο καθένας έχει διαλέξει. Μετά τα δέκα αυτά λεπτά ξεκινάμε τις ορθογραφίες και τις αντιγραφές, ενώ στο πίσω μέρος του μυαλού μας είναι ο ήρωας που αφήσαμε στο πιο κρίσιμο σημείο. Βέβαια, είναι μεγάλη η κουβέντα αν το διάβασμα όντως λειτουργεί σαν βάλσαμο για όλους ή σαν αντιβίωση.
Πιστεύεις πώς κάποια στιγμή τα μαθήματα του Δημοτικού θα μπορούσαν να διδάσκονται εξ αποστάσεως, ως e-learning;
Θα μπορούσαν, αλλά προσωπικά δεν θα το ήθελα. Εκπαίδευση είναι να σου εξηγήσω γεωγραφικούς όρους, αλλά και να σου δέσω το κορδόνι του παπουτσιού σου ή να σου πιάσω το χέρι δείχνοντας σου πώς κρατάμε το μολύβι. Κάθε μάθημα μπορεί να αποτελέσει αφορμή για κουβέντα, αλληλεπίδραση, εμπειρία. Το e-learning είναι χρηστικό, είναι γρήγορο, είναι ευέλικτο, αλλά δεν θα γίνει ποτέ απολαυστικό. Η αλληλεπίδραση όμως σε μια τάξη μπορεί να γίνει.
Πώς φαντάζεσαι το ιδανικό μάθημα στα σχολεία; Τι θα εμπεριείχε;
Θα είχε σίγουρα το σκυλί μου μέσα στην αίθουσα σε μια γωνιά, θα είχε ξυπόλυτα πόδια και μοκέτες στα πατώματα, θα είχε λάθη και γωνιές δημιουργικές, ίσως να μην είχε καρέκλες ή βιβλία. Θα ήθελα να έχει μολύβια, επειδή αγαπώ τη μυρωδιά τους και την αίσθηση του γραψίματος, αλλά δεν θα κυνηγούσαμε καμιά ύλη. Θα μπαίναμε στην αίθουσα και θα είχαμε δικές μας επιθυμίες στο πρόγραμμα. Σήμερα θα μιλήσουμε για όνειρα, γιατί χθες το βράδυ είδα ένα που με συγκίνησε. Η ίδια η σχολική πραγματικότητα είναι ένα όνειρο πολλές φορές, που άλλοτε ξυπνάς και το κουβαλάς μαζί σου κι άλλοτε θες να το ξεχάσεις γρήγορα. Δεν ξέρω λοιπόν, θα ήθελα το ιδανικό μάθημα να μας ακούει περισσότερο απ' ό,τι το ακούμε εμείς.
Πες μου μια στιγμή από την τάξη που σου έχει μείνει χαραγμένη.
Πριν χρόνια μια μαθήτρια μου αποφάσισε να υποβληθεί σε επεμβάσεις πρόσθεσης ύψους. Γεννήθηκε νάνος και ύστερα από χρόνια αναζήτηση, κατέληξε με τους γονείς της και τον γιατρό της στην απόφαση αυτή, να διεκδικήσει αρκετούς πόντους ύψους με κάποιες επίπονες εγχειρήσεις. Όταν τη ρώτησα αν είναι σίγουρη γι' αυτό που πάει να κάνει, μου απάντησε «Ναι». Όταν τη ρώτησα γιατί, μου είπε επειδή θέλει να με αγκαλιάσει χωρίς να πρέπει να σκύβω να τη φτάσω. Είναι κάτι που κουβαλάω μέσα μου, η προσπάθεια των μαθητών να σε φτάσουν κι η δική μου ανάγκη να σκύβω προς το μέρος τους. Πηγή: vice
*Ο Μ. Μάζαρης είναι δάσκαλος στο 13ο Δ.Σ. Κερατσινίου
Με το να με βλέπει να διαβάζω. Θυμάμαι τους δικούς μου δασκάλους να μας φορτώνουν με λίστες προτεινόμενων βιβλίων. Δεν θυμάμαι όμως ούτε έναν να διαβάζει σε ένα κενό, στο διάλειμμα ή σε μια εκδρομή. Όποτε λοιπόν δουλεύω με μεγαλύτερα παιδιά, ξεκινάμε τη μέρα μας έτσι. Με το που μπαίνουμε στην τάξη, αφιερώνουμε δέκα λεπτά διαβάζοντας κάποιο βιβλίο που ο καθένας έχει διαλέξει. Μετά τα δέκα αυτά λεπτά ξεκινάμε τις ορθογραφίες και τις αντιγραφές, ενώ στο πίσω μέρος του μυαλού μας είναι ο ήρωας που αφήσαμε στο πιο κρίσιμο σημείο. Βέβαια, είναι μεγάλη η κουβέντα αν το διάβασμα όντως λειτουργεί σαν βάλσαμο για όλους ή σαν αντιβίωση.
Πιστεύεις πώς κάποια στιγμή τα μαθήματα του Δημοτικού θα μπορούσαν να διδάσκονται εξ αποστάσεως, ως e-learning;
Θα μπορούσαν, αλλά προσωπικά δεν θα το ήθελα. Εκπαίδευση είναι να σου εξηγήσω γεωγραφικούς όρους, αλλά και να σου δέσω το κορδόνι του παπουτσιού σου ή να σου πιάσω το χέρι δείχνοντας σου πώς κρατάμε το μολύβι. Κάθε μάθημα μπορεί να αποτελέσει αφορμή για κουβέντα, αλληλεπίδραση, εμπειρία. Το e-learning είναι χρηστικό, είναι γρήγορο, είναι ευέλικτο, αλλά δεν θα γίνει ποτέ απολαυστικό. Η αλληλεπίδραση όμως σε μια τάξη μπορεί να γίνει.
Πώς φαντάζεσαι το ιδανικό μάθημα στα σχολεία; Τι θα εμπεριείχε;
Θα είχε σίγουρα το σκυλί μου μέσα στην αίθουσα σε μια γωνιά, θα είχε ξυπόλυτα πόδια και μοκέτες στα πατώματα, θα είχε λάθη και γωνιές δημιουργικές, ίσως να μην είχε καρέκλες ή βιβλία. Θα ήθελα να έχει μολύβια, επειδή αγαπώ τη μυρωδιά τους και την αίσθηση του γραψίματος, αλλά δεν θα κυνηγούσαμε καμιά ύλη. Θα μπαίναμε στην αίθουσα και θα είχαμε δικές μας επιθυμίες στο πρόγραμμα. Σήμερα θα μιλήσουμε για όνειρα, γιατί χθες το βράδυ είδα ένα που με συγκίνησε. Η ίδια η σχολική πραγματικότητα είναι ένα όνειρο πολλές φορές, που άλλοτε ξυπνάς και το κουβαλάς μαζί σου κι άλλοτε θες να το ξεχάσεις γρήγορα. Δεν ξέρω λοιπόν, θα ήθελα το ιδανικό μάθημα να μας ακούει περισσότερο απ' ό,τι το ακούμε εμείς.
Πες μου μια στιγμή από την τάξη που σου έχει μείνει χαραγμένη.
Πριν χρόνια μια μαθήτρια μου αποφάσισε να υποβληθεί σε επεμβάσεις πρόσθεσης ύψους. Γεννήθηκε νάνος και ύστερα από χρόνια αναζήτηση, κατέληξε με τους γονείς της και τον γιατρό της στην απόφαση αυτή, να διεκδικήσει αρκετούς πόντους ύψους με κάποιες επίπονες εγχειρήσεις. Όταν τη ρώτησα αν είναι σίγουρη γι' αυτό που πάει να κάνει, μου απάντησε «Ναι». Όταν τη ρώτησα γιατί, μου είπε επειδή θέλει να με αγκαλιάσει χωρίς να πρέπει να σκύβω να τη φτάσω. Είναι κάτι που κουβαλάω μέσα μου, η προσπάθεια των μαθητών να σε φτάσουν κι η δική μου ανάγκη να σκύβω προς το μέρος τους. Πηγή: vice
*Ο Μ. Μάζαρης είναι δάσκαλος στο 13ο Δ.Σ. Κερατσινίου
