Το παιδικό βιβλίο στην Ελλάδα γνώρισε την τελευταία δεκαετία µεγάλη άνθηση, τάση που δεν έχει ανακοπεί καθόλου. Σύµφωνα µε τα τελευταία διαθέσιµα στοιχεία, η βιβλιοπαραγωγή έφτασε το 2008 τους 2.088 τίτλους ή το 21,4% της παραγωγής βιβλίου. Στη συνέχεια σταχυολογούµε µερικές από τις καλύτερες κυκλοφορίες των τελευταίων µηνών
Η σειρά «ΟΙΚΟΛΟΓΉµατα» ευαισθητοποιεί τα µικρά παιδιά σε θέµατα που έχουν σχέση µε το περιβάλλον. Το 5ο βιβλίο «Το Αστροπελέκι µε την περιέργεια βρίσκει λύση για την ενέργεια» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου (εκδ. Πατάκη, εικ.: Φραντσέσκα Κοζάντι, δραστηριότητες: Βασιλική Νίκα) αναφέρεται στο ζήτηµα της ενέργειας και επιχειρεί να τα διαφωτίσει σχετικά µε τις ήπιες και ανανεώσιµες πηγές οι οποίες µπορούν να δώσουν µελλοντικά τη λύση σ’ αυτό το παγκόσµιο πρόβληµα.
Ο καρβουνιάρης, ο λατερνατζής, ο παγωτατζής, επαγγέλµατα παλιά που έχουν χαθεί αλλά που δεν έχουν ξεχαστεί. Σαν παραµύθι ζωντανεύουν και διηγούνται τις ιστορίες τους όταν τους επισκέπτονται στο χωριό τους ο Αγγελος και η Μυρσίνη στο «Παλιά επαγγέλµατα ζωντανέψτεεε…!» της Κατερίνας Μανανεδάκη (εκδ. Λιβάνη, εικ.: Αντριάνα Ρούσσου).
Οι καλλιτέχνες µιλούν στα παιδιά µέσα από τα έργα τους και οι συγγραφείς τα σκηνοθετούν γράφοντας ιστορίες. Στο βιβλίο «Η τέχνη σαν παραµύθι: Το καπέλο του καλλιτέχνη Βίνσεντ βαν Γκογκ» της Φίλιας ∆ενδρινού (εκδ. Λιβάνη), µ’ ένα καπέλο που αναζητά κάποιον να το φορέσει, ο αναγνώστης θα περιπλανηθεί στους χώρους όπου έζησε και δηµιούργησε ο ζωγράφος Βαν Γκογκ τους πίνακές του, θα γνωρίσει την παλέτα των εκτυφλωτικών χρωµάτων του, το περιβάλλον και τους φίλους του, και τέλος θα εκφραστεί παίρνοντας ιδέες από τους πίνακες.
Πώς γεννήθηκε ο κόσµος µας; Ποια ήταν τα παιδιά της Γης και του Ουρανού; Τι συνέβη στον µεγάλο πόλεµο µε τους Τιτάνες και πώς κατάφεραν οι Ολύµπιοι να βασιλέψουν; Και ο άνθρωπος; Ιστορίες παλιές κι αγαπηµένες από την πένα της βραβευµένης συγγραφέως Ελένη ∆ικαίου στο βιβλίο «Η δηµιουργία του κόσµου και οι δώδεκα θεοί του Ολύµπου» (εκδ. Πατάκη, εικ.: Λουίζα Καραγεωρίου).
Οι µπαµπάδες είναι καταπληκτικοί αρκεί να ξέρεις πώς να παίξεις µαζί τους! Τροµερές ιδέες για να καλλιεργήσουν οι µπαµπάδες τη σχέση τους µε τα παιδιά όταν ένα ακόµα µικρά στο βιβλίο «Ο µπαµπάς µου είναι…» της Isabelle Martins (εκδ. Κόκκινο, εικ.: Bernardo Carvalho, µτφ.: Γιώργος Κουραβέλος). Οµορφη εικονογράφηση, όµορφη έκδοση από τον νέο εκδοτικό οίκο της Καλαµάτας.
Μυθιστορήµατα
Ο «Τόµπι, ο µικρός ήρωας του δέντρου» του Τιµοτέ Ντε Φοµπέλ (εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες, µτφ. Ρίτα Κολαΐτη) είναι ένα βιβλίο εντελώς πράσινο! ∆εν είναι µόνον το ανακυκλωµένο χαρτί από το οποίο είναι φτιαγµένο αλλά κυρίως το περιεχόµενο. Ο Τόµπι, ο πράσινος µαχητής της ιστορίας, παλεύει να σώσει τον κόσµο του, το µεγάλο δέντρο, που κινδυνεύει από την ανοησία, την απληστία και την εκµετάλλευση των κατοίκων του. Ο κόσµος του δέντρου µοιάζει µε τον δικό µας και το περιβάλλον του αντιµετωπίζει τα ίδια προβλήµατα µε το δικό µας!
Το «Μέτωπο στον καθρέφτη» του Μερκούριου Αυτζή (εκδ. Ψυχογιός) είναι ένα ιδιαίτερο µυθιστόρηµα που αφυπνίζει τις νεαρές αναγνώστριες αλλά και τους γονείς τους µε πολλά καθηµερινά θέµατα που ταράζουν τις εφηβικές ψυχές. Οι πρώτοι έρωτες, οι αλλαγές στο σώµα και η αγωνία για την οµορφιά, η εφηβική ανορεξία ως παράλογο αντίδοτο για καταξίωση στο σχολικό περιβάλλον, µια απώλεια που καθορίζει για πάντα τη ζωή.
Ιστορίες κοριτσιών στην εφηβεία γραµµένες µε ευαισθησία και σύνεση.
Το πάντα συναρπαστικό κυνήγι των 39 στοιχείων στον πλανήτη, το οποίο θα εξασφαλίσει στον νικητή απερίγραπτη και αφάνταστη δύναµη σ’ όποιον Κέιχελ τα βρει, έχει κουράσει πολύ τη δεκατετράχρονη Εϊµι και τον Νταν, τον αδερφό της. Στο βιβλίο «Τα 39 στοιχεία: Η φιδοφωλιά» του Piter Lerangis (εκδ. Αγκυρα, µτφ. Μαρία Αγγελίδου), το όγδοο της σειράς, τα δυο αδέλφια βρίσκονται παγιδευµένα στη ζούγκλα της Ινδονησίας. Ποια δηλητηριώδη µυστικά κρύβονται εκεί; Τι γνωρίζει για τον θάνατο των γονιών τους ο άντρας που συνάντησαν; Τη στιγµή ακριβώς που τα παιδιά είναι έτοιµα να καταρρεύσουν, η κατάσταση δυσκολεύει κι άλλο.
Ο Φίλιππος Μανδηλαράς αφήνει τις ευκολίες της συγγραφής µικρών εικονογραφηµένων βιβλίων και τολµάει να ανοιχτεί στα δύσκολα πεδία της οργάνωσης σύνθετων µυθιστρηµάτων.
Με το βιβλίο «Κάπου ν’ ανήκεις» έκανε µια τοµή στο έργο του ασχολούµενος µε τη λογοτεχνία για νέους ενηλίκους. Το «Υαινες» (εκδ. Πατάκη) είναι ακόµα καλύτερο! Με κοφτή και σκληρή γλώσσα, από την οποία δεν λείπει ωστόσο η ευαισθησία, µπαίνει στην ψυχή των επαναστατηµένων νέων που ζουν την κατάρρευση του κοινωνικού ιστού και καταλήγουν σαρκοβόρα πλάσµατα. Η διάλυση της οικογένειας, η µοναξιά, η ανυπαρξία ή η δυσκολία σύναψης σχέσεων, η καταπάτηση των ονείρων, η απελπισία, τόσα και τόσα θέµατα περνούν µέσα από τις σελίδες και µας παρουσιάζουν την τροµακτική εικόνα µιας κοινωνίας που όλοι απευχόµαστε. Εξαιρετικό µυθιστόρηµα που πολλοί θα εύχονταν να είχαν γράψει!
< INFO
Το βιβλίο προσχολικής ηλικίας καλύπτει πάνω από τη µισή παραγωγή (55%) του παιδικού βιβλίου στην Ελλάδα.
Ακολουθούν τα βιβλία λογοτεχνίας (17,8%), παιδικών δραστηριοτήτων (16,5%) και γνώσεων (9,9%)
Βόλτες στα µουσεία
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει µια άτυπη συνεργασία µεταξύ όλων αυτών που ενδιαφέρονται για την ιστορία του πολιτισµού. Τα µουσεία άνοιξαν διάπλατα τις πόρτες στους νέους οργανώνοντας εκπαιδευτικά προγράµµατα και παράλληλα συγγραφείς γράφουν βιβλία για να ενισχύσουν αυτή την προσπάθεια απευθυνόµενοι στο κοινό κάθε ηλικίας. Για τα µικρότερα παιδιά προτείνουµε την παράλληλη ανάγνωση τωνβιβλίων «Θησαυροί µέσαστο χώµα» (εικ. Ντανιέλα Σταµατιάδη) της Μαρίζας Ντεκάστρο, µε θέµα την αρχαιολογία και τη δουλειά των αρχαιολόγων, και τα «Μικροί επισκέπτες στο Μουσείο της Ακρόπολης» και «Πάµε στο Μουσείο της Ακρόπολης;» της Εύης Πίνη (εικ. Στ. Μπονάτσος, Γ. Νταλαγιώργου, Ι. Σαρσάκης, εκδ. Παπαδόπουλος), δύο οδηγούς για παιδιά έως 9 ετών µε παιχνίδιαγνώσεων γιατο Νέο Μουσείο Ακρόπολης ώστε η επίσκεψή τους εκεί να γίνει πιο ενδιαφέρουσα και διαδραστική.
Για παιδιά από 10 ετών, εφήβους και ενηλίκους το «Περπατώνταςτις εποχέςτου Βυζαντίου» της Μαρίζας Ντεκάστρο(εκδ. Μεταίχµιο),ένας οδηγός του Βυζαντινού Μουσείου της Αθήνας αλλά και µε αναφορές στις κυριότερες βυζαντινές συλλογές της Ελλάδας. Ακόµα, το «Μύρτις και οι ζωές της» της Μαρίας Αγγελίδου (εικ. Γιώργος ∆ηµητρίου, εκδ. Παπαδόπουλος) παρουσιάζουν τη ζωή στην Αθήνα την εποχή του Χρυσού Αιώνα.
Για τους νεαρούς λάτρεις των αστυνοµικών
Τα τελευταία χρόνια όλοι µιλούν για την άνθιση του ελληνικού αστυνοµικού µυθιστορήµατος. Πλάι στους τίτλους των βιβλίων για ενηλίκους στέκονται ισάξια τα αντίστοιχα βιβλία για παιδιά και νέους. Τον δρόµο άνοιξε ο Πέτρος Χατζόπουλος µε την «Εξαφάνιση της Ντόροθι Σνοτ» (Κρατικό Βραβείο 2004) και ακολούθησαν αρκετοί άλλοι, οι συγγραφείς που παρουσιάζουµε, αλλά και η Λίνα Λυχναρά που εκδίδει στον Κέδρο. Ακολουθώντας τη φόρµα των κλασικών αστυνοµικών προχωρούν βήµα -βήµα ακολουθώντας ίχνη, συστηµατοποιούν αποδεικτικά στοιχεία και δουλεύοντας επαγωγικά λύνουν το µυστήριο.
Ο διάσηµος ντετέκτιβ Κορνήλιος Κρικ και ο συνάδελφός του, Σέλοκ το σέλινο, ξανακτυπούν και εξιχνιάζουν τα απίστευτα εγκλήµατα που συνέβησαν στο Τούνδρα εξπρές ο πρώτος (Πέτρος Χατζόπουλος, «Εγκληµα στο Τούνδρα Εξπρές», εκδ. Πατάκη, εικ.: ∆έσποινα Καραπάνου) και στην κουζίνα του ο δεύτερος (Ιωάννα Μπουλντούµη, «Οι περιπέτειες του επιθεωρητή Σέλοκ του σέλινου: Στα πράσσα!», εκδ. Ψυχογιός, εικ.: Χρήστος ∆ήµος). Στην Αίγινα µάς µεταφέρει η Χρύσα Σπυροπούλου ( «Το µυστήριο της Αίγινας», εκδ. Κέδρος) για να παρακολουθήσουµε την εξιχνίαση µιας υπόθεσης αρχαιοκαπηλίας.
Η Μαρία ∆ασκαλάκη µάς καλεί σε µυστική αποστολή στους Παξούς για να λύσουµε το µυστήριο του εµπρησµού του δάσους ( «Μυστική αποστολή», εκδ. Μίνωας). Εξαιρετικοί χαρακτήρες, γρήγορη πλοκή, ό,τι χρειάζονται τα παιδιά για να αγαπήσουν το βιβλίο!
Βικτωριανό Λονδίνο, σκοτεινιά και παρανοµία, απάτες και κίνδυνος, στοιχειωµένα κτίρια… κι ένα έγκληµα στο βιβλίο του Tracy Mack-Michael Citrin «Ο Σέρλοκ Χολµς και ο στρατός των ατάκτων: Το µυστήριο του µέντιουµ» (εκδ. Αγκυρα, µτφ.: Μαρία Αγγελίδου). Μόνον ένας είναι ικανός να λύσει τα δραµατικά αινίγµατα µε την οµάδα των φτωχόπαιδων, που δεν διστάζουν να τα βάλουν ακόµα και µε τις υπερφυσικές δυνάµεις του πνευµατιστή.
Οταν η µάθηση γίνεται παιχνίδι
Πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή της απλής συλλογής πληροφοριών και η παράθεσή τους σε θεµατικά βιβλία! Σήµερα που το ∆ιαδίκτυο προσφέρει ανοικτή πρόσβαση σε άπειρεςδυνατότητες ενηµέρωσης, τα βιβλία γνώσεων για παιδιάδεν έµεινανπίσω.
Εξαιρετικά βιβλία, όπως αυτά που προτείνουµε, ερευνούν σε βάθος το θέµαπου πραγµατεύονται εκλαϊκεύοντας µε έγκυρο τρόπο πληροφορίες που παλαιότερα αφορούσαν µόνον τους ειδικούς. Ο εγκέφαλος, το πιο συναρπαστικό από τα ανθρώπινα όργανα!Ενα όργανο µε απίστευτες δυνατότητες, το οποίο µπορεί να εκπαιδευτεί για να µεγιστοποιήσει την απόδοσή του. Στο βιβλίο του John Woodward «Γίνε κι εσύ διάνοια, µπορείς!» (Εκδ. Πατάκη, εικονογράφηση: SergeSeidlitz- Andy Smith, απόδοση: Ελένη Γκαγκάτσιου) θα βρείτε όλα όσα θα θέλατε να γνωρίζετε για τη λειτουργία του εγκεφάλου, ο οποίος κάνει τον καθέναν απόεµάς µοναδικό, καιπαράλληλαασκήσεις, σπαζοκεφαλιές,γρίφοικαι παιχνίδια ώστε µε διασκεδαστικό τρόπο να οξύνετε το πνεύµα και τις νοητικές επιδόσεις σας.
Στο «Μήλο της γνώσης: Μαθαίνω πώς λειτουργεί» των Joel και Clement Lebeaume (εκδ. Καστανιώτη, µτφ. Μαρία Τσαούση), η σειρά«Μήλο της γνώσης» συµπληρώνεται από έναεγχειρίδιο τεχνολογίας της καθηµερινής ζωής περιλαµβάνοντας µηχανές που έχουν σχέση µε τη ζωή στο σπίτι, την κυκλοφορία στην πόλη, τον ελεύθερο χρόνο, τις µεταφορές. Καθετίπουχρησιµοποιούµε γιαναδιευκολύνουµετην καθηµερινότητα επεξηγείται µε κατανοητό τρόπο, αναφέρονται οι εφαρµογές του, οδηγεί τους αναγνώστες να πειραµατιστούν, επιτρέπειτηντρισδιάστατη προβολήστονυπολογιστή, διαθέτει ευρετήριο καιλεξικό όρων. Εξαιρετικό! Της Μαρίζας Ντεκάστρο στό tanea.gr
