Αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με αιχμή του δόρατος τις προβλέψεις του «Καλλικράτη» σχεδιάζει η νέα κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων προβλέπουν:
Την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις Τοπικές και Δημοτικές Κοινότητες με:
- Δημιουργία Δημοτικών Ενοτήτων σε όλους τους Δήμους (είτε προέκυψαν από συγχώνευση «καποδιστριακών» ΟΤΑ είτε όχι) στην κατεύθυνση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και σύνδεση του θεσμού με τη συμμετοχή των πολιτών.
- Αλλαγή του τρόπου εκλογής και λειτουργίας των Συμβουλίων των Δημοτικών Ενοτήτων σε δημοκρατική, πλουραλιστική και συμμετοχική κατεύθυνση.
- Διαμόρφωση των ορίων των Δημοτικών Ενοτήτων από τους ίδιους τους Δήμους, με βάση τις ιδιαίτερες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές κ.λπ. συνθήκες κάθε γειτονιάς/περιοχής.
- Εκχώρηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων στα Συμβούλια των Δημοτικών Ενοτήτων.
- Δέσμευση ενός ποσοστού του δημοτικού προϋπολογισμού υπέρ των Δημοτικών Ενοτήτων.
Παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη προθεσμίας για τη νέα χωροταξία (επαναφορά στα προγενέστερα διοικητικά όρια του «Καποδίστρια» ή των Συμβουλίων Περιοχής) των Δήμων που πληρούν τα εθνικά, κοινοτικά και διεθνή κριτήρια περί νησιωτικότητας και ορεινότητας, όπου έχει διαπιστωθεί το μεγαλύτερο πρόβλημα, λόγω της χωροταξίας του «Καλλικράτη». Η ισχύς της νέας χωροταξικής δομής προγραμματίζεται από τις μεθεπόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές Αρμοδιότητες Μεταξύ άλλων σχεδιάζεται η :
- Ανάληψη από τους Δήμους των αρμοδιοτήτων που προκύπτουν εκ του ρόλου τους (πολιτική έκφραση/εκπροσώπηση, κοινωνική αλληλεγγύη, εξασφάλιση βασικών υποδομών, πολιτιστική αναπαραγωγή, αντιμετώπιση έκτακτων περιστάσεων, αναπτυξιακός σχεδιασμός).
- Επιπλέον ανάληψη από τους Δήμους εκείνων των κρατικών αρμοδιοτήτων που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών και αποσκοπούν στην καλύτερη δυνατή εξυπηρέτησή τους.
- Διαχωρισμός αρμοδιότητας μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με βάση τον κύκλο των δημόσιων πολιτικών.
- Οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν στο χωρικό τους επίπεδο, αφενός την υλοποίηση των εθνικών δημόσιων πολιτικών, στα πλαίσια του δημοκρατικού προγραμματισμού, και αφετέρου την ανάπτυξη (σχεδιασμό, υλοποίηση και έλεγχο) τοπικών δημόσιων πολιτικών.
Για το εκλογικό σύστημα των δήμων σχεδιάζεται η καθιέρωση της απλής αναλογικής – ως πάγιου εκλογικού συστήματος σε όλες τις βαθμίδες και τα Όργανα της Αυτοδιοίκησης.
Λειτουργία ΟΤΑ α΄ βαθμού Οι σχεδιασμοί μεταξύ άλλων προβλέπουν :
- Λειτουργία των ΟΤΑ με όρους στρατηγικής διοίκησης. Μακροπρόθεσμα και επιχειρησιακά προγράμματα, στοχοθεσία-μετρήσεις, λογοδοσία.
- Κατάργηση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
- Υποχρεωτική λειτουργία και αναβάθμιση των οργάνων, θεσμών και μηχανισμών συμμετοχής των πολιτών και δέσμευση των Δημοτικών Αρχών από τις αποφάσεις τους
- Αναδιάρθρωση και απλοποίηση των μηχανισμών εποπτείας επί των ΟΤΑ – Διασφάλιση ότι πραγματοποιείται αυστηρά και μόνο έλεγχος νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας – Θέσπιση διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου.
ΟΤΑ β΄ βαθμού Για το δεύτερο βαθμό Αυτοδιοίκησης σχεδιάζεται μεταξύ άλλων
- Κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
- Κωδικοποίηση του συνόλου της νομοθεσίας που αφορά την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
- Μεταβίβαση στις Περιφέρειες συνόλου των σχετικών με περιφερειακά ζητήματα αρμοδιοτήτων (των κρατικών συμπεριλαμβανομένων) που αυτές μπορούν να ασκήσουν.
- Υποχρεωτική γνωμοδότηση των Περιφερειών για κάθε σημαντικό κρατικό μέτρο/απόφαση που αφορά την περιοχή ευθύνης τους.
Την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις Τοπικές και Δημοτικές Κοινότητες με:
- Δημιουργία Δημοτικών Ενοτήτων σε όλους τους Δήμους (είτε προέκυψαν από συγχώνευση «καποδιστριακών» ΟΤΑ είτε όχι) στην κατεύθυνση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και σύνδεση του θεσμού με τη συμμετοχή των πολιτών.
- Αλλαγή του τρόπου εκλογής και λειτουργίας των Συμβουλίων των Δημοτικών Ενοτήτων σε δημοκρατική, πλουραλιστική και συμμετοχική κατεύθυνση.
- Διαμόρφωση των ορίων των Δημοτικών Ενοτήτων από τους ίδιους τους Δήμους, με βάση τις ιδιαίτερες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές κ.λπ. συνθήκες κάθε γειτονιάς/περιοχής.
- Εκχώρηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων στα Συμβούλια των Δημοτικών Ενοτήτων.
- Δέσμευση ενός ποσοστού του δημοτικού προϋπολογισμού υπέρ των Δημοτικών Ενοτήτων.
Παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη προθεσμίας για τη νέα χωροταξία (επαναφορά στα προγενέστερα διοικητικά όρια του «Καποδίστρια» ή των Συμβουλίων Περιοχής) των Δήμων που πληρούν τα εθνικά, κοινοτικά και διεθνή κριτήρια περί νησιωτικότητας και ορεινότητας, όπου έχει διαπιστωθεί το μεγαλύτερο πρόβλημα, λόγω της χωροταξίας του «Καλλικράτη». Η ισχύς της νέας χωροταξικής δομής προγραμματίζεται από τις μεθεπόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές Αρμοδιότητες Μεταξύ άλλων σχεδιάζεται η :
- Ανάληψη από τους Δήμους των αρμοδιοτήτων που προκύπτουν εκ του ρόλου τους (πολιτική έκφραση/εκπροσώπηση, κοινωνική αλληλεγγύη, εξασφάλιση βασικών υποδομών, πολιτιστική αναπαραγωγή, αντιμετώπιση έκτακτων περιστάσεων, αναπτυξιακός σχεδιασμός).
- Επιπλέον ανάληψη από τους Δήμους εκείνων των κρατικών αρμοδιοτήτων που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών και αποσκοπούν στην καλύτερη δυνατή εξυπηρέτησή τους.
- Διαχωρισμός αρμοδιότητας μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με βάση τον κύκλο των δημόσιων πολιτικών.
- Οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν στο χωρικό τους επίπεδο, αφενός την υλοποίηση των εθνικών δημόσιων πολιτικών, στα πλαίσια του δημοκρατικού προγραμματισμού, και αφετέρου την ανάπτυξη (σχεδιασμό, υλοποίηση και έλεγχο) τοπικών δημόσιων πολιτικών.
Για το εκλογικό σύστημα των δήμων σχεδιάζεται η καθιέρωση της απλής αναλογικής – ως πάγιου εκλογικού συστήματος σε όλες τις βαθμίδες και τα Όργανα της Αυτοδιοίκησης.
Λειτουργία ΟΤΑ α΄ βαθμού Οι σχεδιασμοί μεταξύ άλλων προβλέπουν :
- Λειτουργία των ΟΤΑ με όρους στρατηγικής διοίκησης. Μακροπρόθεσμα και επιχειρησιακά προγράμματα, στοχοθεσία-μετρήσεις, λογοδοσία.
- Κατάργηση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
- Υποχρεωτική λειτουργία και αναβάθμιση των οργάνων, θεσμών και μηχανισμών συμμετοχής των πολιτών και δέσμευση των Δημοτικών Αρχών από τις αποφάσεις τους
- Αναδιάρθρωση και απλοποίηση των μηχανισμών εποπτείας επί των ΟΤΑ – Διασφάλιση ότι πραγματοποιείται αυστηρά και μόνο έλεγχος νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας – Θέσπιση διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου.
ΟΤΑ β΄ βαθμού Για το δεύτερο βαθμό Αυτοδιοίκησης σχεδιάζεται μεταξύ άλλων
- Κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.
- Κωδικοποίηση του συνόλου της νομοθεσίας που αφορά την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
- Μεταβίβαση στις Περιφέρειες συνόλου των σχετικών με περιφερειακά ζητήματα αρμοδιοτήτων (των κρατικών συμπεριλαμβανομένων) που αυτές μπορούν να ασκήσουν.
- Υποχρεωτική γνωμοδότηση των Περιφερειών για κάθε σημαντικό κρατικό μέτρο/απόφαση που αφορά την περιοχή ευθύνης τους.
Κοινωνική πολιτική
Στους σχεδιασμούς περιλαμβάνονται ακόμη μέτρα για τη στήριξη της κοινωνικής πολιτικής της αυτοδιοίκησης. Στο επίκεντρο η διαμόρφωση ενός εθνικού αποκεντρωμένου πλαισίου άσκησης κοινωνικής πολιτικής από την Αυτοδιοίκηση, μέσω πιστοποιημένων δομών, με θεσμικά κατοχυρωμένη λειτουργία και διασφαλισμένους πόρους.
Οικονομική ενίσχυση αυτοδιοίκησης:
Οι δράσεις για την οικονομική ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης θα εστιαστούν στην:
-Απόδοση των οφειλομένων από το κράτος και άρνηση οποιασδήποτε αρμοδιότητας που δεν εξασφαλίζει εκ των προτέρων τους αναγκαίους πόρους και το απαραίτητο προσωπικό.
-Αύξηση του προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων, ως κεντρικού μοχλού της περιφερειακής ανάπτυξης.
-Αναπροσαρμογή στόχων του ΕΣΠΑ με προτεραιότητα στην κοινωνική συνοχή και την απασχόληση.
-Αξιοποίηση του προγράμματος Α.Κ.Σ.Ι.Α για τη διεκδίκηση ειδικού προγράμματος στήριξης της απασχόλησης.
- Εξασφάλιση συνέχειας και βιωσιμότητας των κοινωνικών δομών πηγή
Στους σχεδιασμούς περιλαμβάνονται ακόμη μέτρα για τη στήριξη της κοινωνικής πολιτικής της αυτοδιοίκησης. Στο επίκεντρο η διαμόρφωση ενός εθνικού αποκεντρωμένου πλαισίου άσκησης κοινωνικής πολιτικής από την Αυτοδιοίκηση, μέσω πιστοποιημένων δομών, με θεσμικά κατοχυρωμένη λειτουργία και διασφαλισμένους πόρους.
Οικονομική ενίσχυση αυτοδιοίκησης:
Οι δράσεις για την οικονομική ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης θα εστιαστούν στην:
-Απόδοση των οφειλομένων από το κράτος και άρνηση οποιασδήποτε αρμοδιότητας που δεν εξασφαλίζει εκ των προτέρων τους αναγκαίους πόρους και το απαραίτητο προσωπικό.
-Αύξηση του προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων, ως κεντρικού μοχλού της περιφερειακής ανάπτυξης.
-Αναπροσαρμογή στόχων του ΕΣΠΑ με προτεραιότητα στην κοινωνική συνοχή και την απασχόληση.
-Αξιοποίηση του προγράμματος Α.Κ.Σ.Ι.Α για τη διεκδίκηση ειδικού προγράμματος στήριξης της απασχόλησης.
- Εξασφάλιση συνέχειας και βιωσιμότητας των κοινωνικών δομών πηγή