Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου
Στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Μανουήλ Α' Κομνηνού, σε μια ερημική ακτή της Προποντίδας, ο Σταυράκιος Κλαδάς αναθυμάται τη μακρόχρονη ζωή του. Νοτάριος και αντιγραφέας ο ίδιος όλα του τα χρόνια, έχοντας μεταγράψει εκατοντάδες συγγράμματα αγίων και ελλόγιμων ανδρών, αποφασίζει, ελεύθερος πια, να συντάξει τη δική του χρονογραφία.
Η γραφίδα του αφηγείται τη ζωή του, μια ιστορία εφηβικής μοναξιάς και χειρογράφων, μια περιδίνηση σε διανοητικά διλήμματα, διωγμούς, έρωτες και αγωνίες στην αυγή της δυναστείας των Κομνηνών στα τέλη του 11ου αιώνα.
Η ζωή των απλών ανθρώπων κατά τη βασιλεία των Ρωμαίων, ο πολιτισμός του λόγου και της εικόνας, μα πάνω απ' όλα η αφή της μνήμης. Όλη η αγωνία του ανθρώπου σε ένα βιβλίο, που δεν αφηγείται μόνο την αναζήτηση της ουράνιας βασιλείας, αλλά μνημονεύει και την επίγεια ζωή και τη χοϊκή ψυχή.
Μέσα από τις σελίδες του κατοπτρίζεται η Βυζαντινή Αυτοκρατορία την εποχή που πληθαίνουν οι απειλητικές οχιές από Ανατολή και Δύση. Στο μυθιστόρημα τον πρώτο λόγο δεν έχουν οι αυλικές συνωμοσίες και οι πολύνεκρες μάχες, αλλά το φως απ' τα λυχνάρια των αντιγραφέων, που σκύβουν πάνω από τα συναξάρια των αγίων και τις διατριβές των γραμμάτων.
Μέσα από τις σελίδες του αναδύονται ο ύπατος των φιλοσόφων Μιχαήλ Ψελλός, ο όσιος Νικήτας Στηθάτος, λόγιοι, μοναχοί, αγιογράφοι... Όμως στο κέντρο όλων βρίσκεται ο στίχος ενός αινιγματικού ποιήματος και μια γυναίκα, το εσώτερο ρούχο της ψυχής του ήρωα, το ένδυμα που υποκαθιστά το βασανιστικό ράσο.
Το "Περί της εαυτού ψυχής" είναι ένα εσωτερικό χρονικό για τον τρόπο που ένας αντιγραφέας γίνεται συγγραφέας, ένα μυθιστόρημα οικογένειας, περιπέτειας και ελευθερίας, για το άλλο Βυζάντιο. Ένα βιβλίο για τη δύναμη της γραφής και της μνήμης, γι' αυτήν την ορμή που απαιτεί να ονοματίσουμε τα πράγματα του κόσμου εξαρχής με ανάδοχο τη δική μας ψυχή.
Ισίδωρος Ζουργός: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη, πηγή
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του βιβλίου Περί του εαυτού ψυχής;
Γεννήθηκα και ζω σε μια πόλη όπου το Βυζάντιο κάνει αισθητή κάθε μέρα την παρουσία του. Η Θεσσαλονίκη διατηρεί ένα μεγάλο μέρος των μεσαιωνικών τειχών της, έχει πύργους όπως και ναούς εξαιρετικής ομορφιάς. Και να θέλεις να ξεφύγεις απ’ το Βυζάντιο, στη Θεσσαλονίκη δεν μπορείς. Ύστερα, ήταν μια επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη, πολλές στην Καστοριά, στο Άγιο Όρος… Να μην ξεχάσω και τα μυθιστορήματα στα χρόνια της νεότητας, που μας συντρόφευσαν για χρόνια. Η επιθυμία λοιπόν της συγγραφής ενός μυθιστορήματος που θα διαδραματιζόταν σ’ αυτή την εποχή δεν άργησε να γεννηθεί, απλώς περίμενε τη σειρά της, κρίκος σε μια αλυσίδα από συγγραφικές εκκρεμότητες.